شخصيّت متغيّر در مقالات شمس تبريزي

يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي متغير و بارز عرفان و آثار عرفاني و آثار منثور غنايي، شخصيّت متغيّر است. سير شخصيّت متغيّر نيز از مهم‌ترين مسائل عرفان و آثار منثور غنايي است؛ تا آنجا كه شخصيّت متغيّر با سيري بغرنج به تكامل شخصيتي نزديك مي‌شود. تكامل شخصيتي شخصيّت متغيّر به اشكال گوناگوني در آثار عرفاني و آثار منثور غنايي به‌ويژه مقالات شمس تبريزي نمود مي‌يابد. شخصيّت متغيّر عرفاني در مقالات شمس همچون پهلوان ژانر حماسي، ابزارهاي گوناگوني در اختيار دارد، ولي در عين حال از پهلوان حماسي متمايز است. مكمّل شخصيّت متغيّر در مقالات شمس، سير عرفاني اوست. او براي رسيدن به تكامل يا وصال بايد اين سير را آغاز كند، امّا آغاز سير در مقالات شمس منوط به گذر از مراحل ديگر است. اين مراحل، شخصيّت متغيّر را با يك نداي دروني فرامي‌خواند؛ تا آنجا كه شخصيّت متغيّر دچار يك ناخودآگاهي مي‌شود. پس از عبور از مراحل مذكور، شخصيّت متغيّر به سيري پرمانع گام برمي‌دارد، اين موانع در سير عرفاني او متمايزند و به اشكال گوناگوني در مقابل شخصيّت متغيّر عرفاني قرار مي‌گيرند. گاه حركت شخصيّت متغيّر خود مانعي در مقابل اوست، اين بي‌ثباتي موانع، موجب تمايز شخصيتّي شخصيّت متغيّر نيز مي‌شود. اين پژوهش به شيوه توصيفي تحليلي مبتني بر تحليل ساخت‌گرايانه با تكيه بر مقالات شمس تبريزي مي‌‌كوشد تا شخصيّت متغيّر را در سير تكاملي مورد مطالعه قرار دهد و به فرضيه هاي تكرار آغاز شخصيّت متغيّر در پايان سير و عدم ايستايي شخصيّت متغيّر در سير تكاملي دست يابد.