تبيين فنون اجرايي موثر در ارتقاي مقاومت تاق

دسته بندي انواع تاقهاي ايراني به لحاظ فرم و شكل هندسي و كاربست آن، از تنوع و گستردگي برخوردار است و مقاومت انواع تاقهاي ايراني به لحاظ فرم هندسي و نحوه عملكرد نيروها نيز متفاوت مي باشد. در فرايند اجراي انواع تاق، صرف نظر از فرم هندسي، عواملي چون؛ مصالح، ملات، فن ساخت، موضع قرارگيري آن و... تاثيرگذار مي باشد. بررسي ها بيانگر آن است كه فنون اجرايي منبعث از زمينه هاي تجربي و فني معماران گذشته نقش بسزايي در ماندگاري و پايايي بسياري از بناهاي تاريخي داشته است. شاهد اين ادعا، نقش تفكر معماران سنتي در فرايند اجراي تاق در ابتدا تا مرحله تكميل آن بوده است. از اين روست كه به تعداد معماران سنتي فارغ از موضوعات اقليمي، بلكه بر اساس تجربه و دانش از قنون اجرايي موثر در افزايش مقاومت سازه هاي سنتي مي توان شاهد تنوع در نحوه ساخت انواع تاق در ابنيه تاريخي بود. در اين مقاله چگونگي فنون اجرايي تاق (از ابتدا تا انتهاي ساخت) كه بيشتر در ابنيه تاريخي به كار گرفته شده و دليلي بر ايستايي و مقاومت آن گرديده، مورد سوال بوده است. به منظور تحليل و بررسي فنون اجرايي، روش تحقيق حاضر بر اساس، شناسايي و معرفي نمونه اي از فنون اجرايي در ابنيه تاريخي ايران، روش تجربي نگارندگان با همراهي معماران سنتي در كارگاههاي مختلف و استفاده از كتب مرتبط با موضوع بوده است. همچنين جمع آوري و تدوين فنون و شيوه هاي مربوط به اجراي انواع تاق كه معماران سنتي نسل به نسل در بكارگيري و ارتقاي آن كوشيده اند مي تواند از يك سو، الگوي مناسبي براي آموزش علاقه مندان در دانشگاهها و موسسات آموزشي باشد واز ديگر سو، تبيين و شناخت عميق هر يك از روشهاي اجرايي تاق و الگو برداري مناسب از آن مي تواند راهگشاي كاربست صحيح در بناهاي معاصر و بويژه بازسازي و مرمت انواع تاق در ابنيه تاريخي نيز باشد.