موازنه حدود آزادي بيان در اسناد بين‌الملل و قرآن با تكيه بر واكاوي سرگذشت حضرت موسي و فرعون

حق آزادي بيان در آموزه‌هاي اسلام و ميثاق‌هاي بين‌المللي جزء حقوق سياسي مدني انسان‌ها و يكي از پذيرفته‌ترين اصول حيات اجتماعي بشر شمرده شده است. از يك‌سو در روزگار كنوني، محور مناقشه درباره آزادي بيان، حدود آن است و از سوي ديگر، ربط و نسبت ميان مٶلفه‌هاي سنت و مدرنيته از دل‌مشغولي‌هاي جدي محققان و پژوهشگران مي‌باشد. از اين روي اين مقاله بر آن است تا با كاويدن و سراغ گرفتن از مرزهاي قلمرو كلان آزادي بيان در اسناد بين‌المللي و موازنه آن‌ها با آموزه‌هاي قرآن كريم به عنوان اولين مصدر تشريع مسلمانان، حدود و ثغور آزادي بيان را بررسي نمايد و در اين مسير با توجه به اينكه در زمينه آزادي بيان و مرزهاي آن، يكي از كهن‌ترين چالش‌هاي آدميان در ادوار گوناگون تاريخ با ساختارهاي قدرت و نظام حاكم بوده است، اين پژوهه با تمركز بر سرگذشت حضرت موسيu در حكومت فرعون، مرزهاي پيش‌بيني‌شده در اسناد بين‌المللي را به بحث و نقد مي‌كشاند. بر همين اساس و با در نظر گرفتن فزوني نشست‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در باب آزادي بيان و حجم بالاي مرزهاي خرد و كلان آزادي بيان در اسناد بين‌المللي، ابتدا مهم‌ترين معاهدات فرامنطقه‌اي را ذكر كرده و سپس آن‌ها را با آموزه‌هاي قرآني حكايت حضرت موسيu و فرعون مقايسه و نقد مي‌كند. نتايج اين پژوهش نشانگر آن است كه از بين حدود آزادي بيان در اين اسناد، تنها مرز «حمايت از حقوق ديگران» قابل استناد است و ديگر حدود، علي‌رغم تلاش‌هاي فراوان در عرصه بين‌المللي، محدوديت‌هاي بسيار كلي و مبهمي است كه آزادي بيان را تهديد و تحديد مي‌كند.