تبيين مباني نقلي و عقلي مردم‌‌سالاري ديني

در فلسفه سياست كه در آن به مسائلي، نه با دغدغه هاي كاربردي علم سياست، بلكه مرتبط با جنبه هاي نظري و مبنايي اين علم پرداخته مي شود؛ نقش اراده مردم در فرآيند حاكميت يكي از مباحث اساسي است. اهميت اين بحث، اين سؤال را به‌طور جدي مطرح مي‌ سازد كه تحفظ همزمان بر نقش اراده الهي و اراده مردم در استقرار و بقاي حاكميت ديني از چه مبناي نقلي و عقلي برخوردار است؟ يافته هاي نظري اين پژوهش كه با شيوه اسنادي و تبييني و با بهره‌ گيري از ادله نقلي و عقلي حاصل شده است بدين قرار است كه در مردم‌‌سالاري ديني از يك‌سوي مالكيت و حاكميت حقيقي عالم هستي به‌ويژه انسان ‌ها از آن خداست و اسلام تنها آيين سامان ‌بخش حيات انسان در تمام عرصه‌ هاست و از ديگر سوي به اقتضاي اراده تكويني خداوند، انسان اختيار تعيين سرنوشت خويش را دارد و حاكميت اسلام تنها از رهگذر عمل به قوانين اسلام از روي اراده و اختيار انسان ‌هاست؛ اما اين اختيار نه منشأ حقانيت و مشروعيت حاكميت اسلام، بلكه خاستگاهِ عينيت و عامل بقاي حاكميت اسلام و حاكمان الهي است.