جستاري در چرايي چرخش سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران از انقلابي‌گري به محافظه‌كاري

سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در دوره رياست جمهوري حسن روحاني در مقايسه با دوره رياست احمدي‌نژاد دچار تغييرات اساسي شد. غلبه گرايش‌هاي عملگرايانه و محافظه­كارانه بر گرايش‌هاي آرمانگرايانه و انقلابي را بايد اصلي‌ترين نمود اين تغيير به شمار آورد. از آنجائي‌كه اين تغيير رويكرد در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران پديده جديدي نيست، بررسي اين موضوع آثار مهمي بر درك و فهم بهتر سياست خارجي ايران مي‌گذارد. بر همين اساس بررسي چرايي اين مسئله هدف اصلي اين مقاله است. بر اساس ادعاي اين مقاله، اين تغيير اساسي در حوزه سياست خارجي بيش از هر چيز به تغيير در تعريف مفهوم منافع ملي باز مي‌گردد. تغيير و تحول اين مفهوم به عنوان جوهر اصلي سياست خارجي زمينه‌ساز تغيير در اولويت‌ها، جهت‌گيري‌ها و راهبردهاي يك كشور در تعامل با محيط خارجي است. در اينجا تلاش شده است تا با در نظر داشتن سه مفهوم تغيير نخبگان، نوع برداشت از هويت ملي و تحولات ساختاري، چرايي درك متفاوت از منافع ملي در دوره‌اي خاص از سياست خارجي ج. ا. ايران را مورد واكاوي قرار دهيم. بنابراين شناخت نوع اثرگذاري مفاهيم سه‌گانه بر منافع ملي يك كشور به عنوان چارچوب مفهومي و بررسي نوع اثرگذاري آن بر تكوين سياست خارجي دولت هاي احمدي نژاد و روحاني بخش‌هاي اصلي اين مقاله را تشكيل داده است.