شناسايي ويروس هاي آران اي دار همراه با زردي كدوئيان در جنوب شرق ايران و تنوع ژنتيكي ويروس شايع آن

بيماري هاي زردي محصولات در گلخانه و مزارع كدوئيان كه توسط ويروس هاي قابل انتقال با مگس سفيد (Bemisia tabaci) ايجاد ميشود به طور فزايندهاي در جهان و ايران در حال افزايش مي باشند. به منظور بررسي آلودگي هاي ويروسي در استان سيستان و بلوچستان، تعداد 195 نمونه ي برگ داراي علايم ويروسي جمع آوري و آلودگي آنها به برخي از ويروس هاي شايع كدوئيان از طريق RT-PCR با آغازگرهاي اختصاصي مورد بررسي و برخي از آنها تعيين توالي شدند. نتايج بدست آمده نشانگر آلودگي 59 % نمونه ها به ويروس هاي غالب كدوئيان در كليه ي مناطق مورد بررسي بود. برخي از نمونه ها به ويروس اختلال كوتولگي زرد كدوئيان (Cucurbit yellow stunting disorder virus)، ويروس زردي شته زاد كدوئيان (Cucurbit AphidBorneYellows virus)، ويروس زردي رگبرگ خيار (Cucumber vein yellowing virus)، ويروس زردي كلروتيك كدوئيان (Cucurbit chlorotic yellows virus) و ويروس كوتولگي سبززرد هندوانه (Watermelon chlorotic stunt virus) آلوده بودند. بيشترين ميزان آلودگي نمونه هاي جمع آوري شده به ترتيب 43، 28 و 8 درصد مربوط به ويروس هاي WCSV، CVYV و CYSDV بود. نتايج آناليزهاي تبارزايي روي جدايه هاي CYSDV نشان داد كه جدايه ها در دو زيرگروه شرقي و غربي و دو جدايه SB و SB2 همراه با 12 جدايه ي ايراني و چهار جدايه ي عربستان در زيرگروه شرقي قرار گرفتند. همچنين مطالعات ژنتيكي روي بخشي از ژن پروتئين پوششي نشان داد كه در جدايه هاي ايراني و زيرگروه شرقي، جهش CGA به CCA اتفاق افتاده كه منجر به جايگزيني آرژنين به جاي گلوتامين در كدون 73 پروتئين پوششي شده است. بنابراين اختلاف نوكلئوتيدي جدايه هاي ايراني در مقايسه با جدايه هاي مناطق مختلف نشان دهنده ي تنوع ژنتيكي بالا و قدمت طولاني اين ويروس بومي در ايران است