واكاوي شخصيت ملّيِ ايراني در شاهنامه

شخصيت ملي، از ارزشي بسيار بالا بـرخوردار است؛ به گونه اي كه برايِ بسياري، دست يابي به الگوهايِ ملي، هدف اصلي زندگي شان شده و بسيار ارزش مند است. اما به  راستي چه الگو يا تيپ شخصيتي مناسب جامعۀ ما است؟ آيا در فرهنگ كهن ايراني، الگوها يا تيپ هاي شخصيتي مناسب براي ارائه به نسل امروز وجود دارد يا بايد دست به دامان فرهنگ هاي ديگر شد؟  شاهنامۀ فردوسي به عنوان شناس نامۀ ملي جامعۀ ايراني، قرن ها است كه از طريق اسطوره هايش، انتقال دهندۀ بخشي عمده از ميراث كهن فرهنگي، هويتي، ديني و ملي ايرانيان تا به امروز بوده است. در نوشتار حاضر كوشش شده است تا از منظر جامعه شناسي و روان شناسي شخصيت، ويژگي هاي شخصيتيِ خوش نامان شاهنامه، مورد مطالعه و واكاوي قرار گيرد. پژوهنده در ابتدا با استفاده از روش تحليل روايت، ويژگي هاي شخصيتيِ شش شخصيت اصلي داستان زال و رودابه را از شاهنامۀ فردوسي تعيين كرده و با به كارگيري از سه مرحلۀ رمزگذاريِ باز، محوري و انتخابي، 158 مفهوم، 28 مقولۀ فرعي و 7 مقولۀ اصلي و بر اساس 4 محور، 8 شخصيت را آشكار ساخته است. هم چنين يك مفهوم اصلي (دو نوع شخصيت به نام نوع خردمندانه و ضدِّ خرد) را پيش كشيده است.