بررسيِ تكنيك‌هاي تعليق در داستاِن رسـتم و اسفنديار

تعليق، كيفيتي است كه نويسنده براي واقعيتي كه در شرفِ تكوين است، در داستانِ خود مي‌آفريند و خواننده را مشتاق و كنجكاو به ادامه داستان مي‌كند؛ ازين‌رو، هر حالتي، اَعم از كشمكش‌هاي داستاني، پيچيدگي، ابهام و ... كه خواننده را به داستان، اشخاصِ داستان، سرنوشتِ آنان و روندِ ماجرا، حساس كند، در حوزه تعليق قرار مي‌گيرد. اين امر، نه تنها از كسل شدن و بي‌حوصلگيِ خواننده مي‌كاهد؛ بلكه، سببِ پويايي و تحرّكِ بيشترِ روايت نيز مي‌گردد. يكي از داستان‌هايي كه عنصرِ تعليق، نقشِ مؤثري در سيرِ خطّي و طولي آن داشته است، نبردِ رستم و اسفنديار در شاهنامه است. در اين داستانِ طولاني، عواملِ متعددي، سبب‌سازِ تعليق شده‌اند كه هر كدام به نحوي، به پوياييِ داستان، كمك كرده‌اند. در بررسيِ صورت گرفته، براعتِ استهلال، پيش‌بيني‌هاي رخ داده، كشمكش‌هاي درونيِ شخصيت‌ها، بازگشت‌هاي روايي، جزئي‌نگري در توصيفات، طولاني شدنِ گفتگوها و انواعِ آن(تك‌گوييِ دروني و حديثِ نفس‌گويي و ...)، انواعِ تداعي‌هاي لفظي و معنوي(شيوه داستان در داستان، و ...)، همگي، از جمله ترفندهاي تعليق، در اين داستان بوده‌اند كه از سويي، سببِ تداومِ داستان و به تعويق انداختنِ پايانِ داستان شده‌اند و از سوي ديگر، اشتياقِ خواننده را، براي دركِ چگونگيِ اين روند، افزايش داده‌اند. در پژوهشِ پيشِ رو، پس از آشنايي با مفهومِ تعليق و ويژگي‌هاي آن، به عناصر و شيوه‌هايي كه نقشِ مؤثري در ايجاد تعليق‌ در داستان رستم و اسفنديار داشته‌اند، پرداخته شده است.