حضور رنگ در بيان اهميت سطوح و نماهاي معماري (سنجش نسبت سطوح رنگي معقلي‌ها در نماسازي‌هاي بيروني مدرسه غياثيه خرگرد)

رنگ يكي از سريع‌ترين روش‌هاي انتقال پيام و معاني است. معماري ايراني همواره از رنگ اين عنصر مهم تجسمي سود برده است. معماري تيموري را مي‌توان سمبل استفاده از رنگ‌هاي متنوع دانست كه به شيوه‌هاي مختلف از آن استفاده كرده است. در اكثر نماسازي‌هاي معقلي در معماري تيموري از رنگ‌هاي فيروزه‌اي و لاجورد در كنار زرد آجري و در تضاد با آن استفاده‌شده است. اكنون اين سؤال مطرح است كه: چه رابطه‌اي ميان اهميت نماي موردنظر و نسبت سطوح رنگي بكار گرفته‌شده در هر نما وجود دارد؟ هدف اين پژوهش بيان رابطه‌اي است كه بين مقدار استفاده از سطوح رنگي و موقعيت مكاني نماي معماري، در مدرسه غياثيه خرگرد وجود دارد. به نظر مي‌رسد استفاده از رنگ و مقدار آن در اين تزيينات، بستگي به اهميت و موقعيت مكان مورد تزيين دارد. به عبارتي هرچه سطح مورد تزيين بيشتر در معرض ديد عموم بوده، اهميت بيشتري داشته است. در اين تحقيق معقلي‌هاي موجود در سطوح تزييني پيرامون مدرسه غياثيه خرگرد موردسنجش قرارگرفته و نسبت سطوح مختلف هر رنگ به‌وسيله شمارش (Pixel) هاي مربوط به آن در (Image) طراحي‌شده توسط رايانه، اندازه‌گيري و محاسبه‌شده است. روش تحقيق ميداني و مبتني بر نتايج حاصل از سنجش‌هاي كمي است كه از طريق بازطراحي نقوش اصيل بنا و محاسبه (Pixel) ها در هريك از سطوح رنگي با نرم‌افزارهاي گرافيكي موجود به انجام مي‌رسد.[1] جامعه آماري شامل تمام طرح‌هاي معقلي است كه در سطوح پيراموني مدرسه غياثيه خرگرد موجود است. نتايج نشان مي‌دهد افزايش سطوح رنگي نسبت به رنگ آجري زمينه، با افزايش اهميت نماي مورد تزيين رابطه مستقيم دارد. به‌عنوان‌مثال: حضور رنگ در ورودي اصلي به مجموعه بيشتر از نماهاي تزييني در وجوه ديگر است. نماي قبله از اين حيث در رتبه دوم قرارگرفته و وجوه شرقي و غربي بنا، از كمترين مقدار رنگ بهره برده‌اند.