حق برخورداري از محاكمه عادلانه در آيينه ديوان اروپايي حقوق بشر با تكيه بر پرونده عبدالله اوجالان

حق بر محاكمه عادلانه به‌عنوان يكي از حق‌هاي رويه‌اي، دربردارنده مجموعه‌اي از تضمينات جهت حمايت از حقوق متهم در جريان رسيدگي قضايي است. اهميت اين حق سبب تصريح آن در بسياري از اسناد بين‌المللي ازجمله كنوانسيون اروپايي حقوق بشر گشته است كه به علت ويژگي‌هاي خاصش از اهميت ويژه‌اي دراين‌ز‌مينه برخوردار ‌مي‌‌باشد. رأي ديوان اروپايي حقوق بشر درخصوص پرونده عبدالله اوجالان، يكي از آراي مهم ديوان دراين‌ز‌مينه تلقي مي‌شود. اوجالان رهبر و بنيان‌گذار حزب كارگران كردستان در اكتبر 2002 توسط دادگاهي به‌شدت غيرعادلانه به اتهام تجزيه‌طلبي و رهبري و هدايت نيروهاي تروريستي به حبس ابد محكوم شد. پرونده اوجالان با شكايتي در فوريه 2003 عليه تركيه مبني‌بر نقض موادي از كنوانسيون در ديوان آغاز گرديد. ديوان در اين پرونده رأي داد كه حق بر محاكمه عادلانه اوجالان در جريان رسيدگي در دادگاه امنيت ملي تركيه نقض شده است و اجراي مجدد محاكمه را راهي مناسب براي جبران نقض صورت‌گرفته تلقي كرد. علي‌رغم حكم ديوان مبني‌بر محاكمه مجدد اوجالان و با وجود تقاضاي خود وي، اين حكم توسط تركيه ناديده انگاشته شد. باتوجه‌به اهميت حق بر محاكمه عادلانه و نيز پرونده اوجالان، نوشتار حاضر با تحليل رأي ديوان در اين قضيه، سعي در ارزيابي حق مذكور در روند محاكمه اوجالان در دادگاه امنيت ملي تركيه دارد.