كارايي روش اخلال در جفت‌گيري براي كنترل خسارت كرم خراط، (Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae، توسط محصول تجاري ZEUTEC در باغ‌هاي گردوي كشور

Mating disruption for controlling the leopard moth, Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae) by ZEUTEC commercial product in the walnut orchards

كرم خراط، Zeuzera pyrina، از مهم­ترين آفات گردو در كشور ما محسوب مي­ شود. در اين تحقيق كارايي روش اخلال در جفت­ گيري براي كنترل خسارت اين آفت با استفاده از محصول تجاري ZEUTEC در دو استان آذربايجان شرقي و قزوين مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش در 5 كرت به­ عنوان اخلال در جفت گيري و 5 كرت شاهد، هر كرت به مساحت حدود يك هكتار، انجام شد. قبل از ظهور نخستين پروانه كرم خراط، در هر هكتار 300 عدد پخش­ كننده فرومون به درختان موجود در كرت­ هاي مربوطه نصب گرديدند. در هر كرت سه تله فروموني براي بررسي كارايي اخلال در جفت ­يابي پروانه­ هاي نر كرم خراط قرار داده شد. همچنين در آخر تابستان نسبت به شمارش سوراخ­ هاي لاروي روي 8 شاخه يك ساله 15 درخت گردو در مركز هر كرت اقدام گرديد و ميانگين­ هاي تعداد اين سوراخ­ ها روي هر شاخه، با استفاده از آزمون t-test مورد مقايسه قرار گرفت. تله­ هاي فروموني در قطعات آزمايشي كه در آن­ها روش اخلال در جفت­ گيري انجام شده بود در هر دو استان اجراي تحقيق هيچ پروانه كرم خراطي را در طول مدت آزمايش شكار نكردند. در حالي­ كه تله­ هاي نصب شده در كرت­ هاي شاهد حشرات كامل آفت را شكار كردند. ميانگين تعداد سوراخ­ هاي لاروي روي شاخه­ هاي يك ساله درختان گردو در قطعاتي كه روش اخلال در جفت­ گيري به وسيله محصول ZEUTEC در آن­ها انجام شده بود و شاهد به­ ترتيب در استان قزوين 0/169±1/693 و 0/232 ±4/390 و در استان آذربايجان شرقي 0/037±0/174 و 0/134 ±1/696 به­ دست آمد كه در هر دو استان، تفاوت معني­ دار در سطح 1% داشتند.

Leopard moth, Zeuzera pyrina is a key pest of walnut in Iran. In this study, the efficiency of mating disruption by commercial product ZEUTEC was evaluated in East Azerbaijan and Ghazvin provinces. The study was conducted in 10 plots each with the area of one hectar mostly covered with walnut trees.Half of the plots were used as treatment applying ZUTEC and half for control (without any control method of leopard moth). In each treatment plots 300pheromon edispenser were attached on each tree and three pheromone traps were also installed in eah of all plots before emerging the adults at the beginning of the season. The number of larval entrance holes on 8 oneyear-old branches of 15 trees, located at the center of each plot, was counted at the end of summer to assess the damage caused by the pest in experimental plots. The mean number of larva entrance holes on each branch were compared in different treatments by t- test. The pheromone traps did not capture any adult in the plots where mating disruption pheromone was performed during the experiment in both provinces while the traps caught the adults in the control plots. This result confirmed the efficiency of this product for mis-orientation of the males. The mean number of larval entrance holes on branches in plots with pheromone mating disruption and control were respectively 1.693±0.169, and 4.39±0.232 in Ghazvin province, and 0.174±0.037, and 1.696±0.134 in East Azarbaiejan province which were significantly different. (P < 0.01). The results showed the efficiency of mating disruption technique by this product for reducing the damage of the pest.