شرايط رسوب‌گذاري، چينه‌نگاري سكانسي و ژئوشيمي سازند تيزكوه در برش پل زغال (جنوب چالوس)

در مطالعۀ حاضر، سازند تيزكوه به سن آپتين در برش پل زغال (جنوب چالوس) به ضخامت 113 متر از نظر شرايط رسوب‌گذاري، چينه‌نگاري سكانسي و ژئوشيمي عنصري ارزيابي شد. سازند تيزكوه در برش يادشده با ناپيوستگي هم‌شيب روي واحد آتش‌فشاني كرتاسه زيرين و با ناپيوستگي هم‌شيب زير واحد آتش‌فشاني كرتاسه بالايي قرار گرفته است. بر اساس مطالعه‌هاي كلسي‌متري انجام‌شده، سازند تيزكوه در اين برش اغلب از آهك و آهك آرژيلي تشكيل شده است. بررسي‌ها و مطالعه‌هاي صحرايي و آزمايشگاهي به شناسايي هشت ريزرخساره متعلق به سه زيرمحيط لاگون، پشته و درياي باز كم‌عمق در اين سازند منجر شدند. تغييرات تدريجي ريزرخساره‌ها و نبود ريف‌هاي سدي بزرگ، آنكوئيدها، پيزوئيدها، دانه‌هاي آگرگات و ساختارهاي ريزشي و لغزشي وجود پلت‌فرم كربناته‌اي از نوع رمپ را تأييد مي‌كنند؛ همچنين حضور جلبك‌هاي خانواده داسي‌كلادسه‌آ (مانند Terquemella sp. و Bakalovaella elitzae.) و ژيمنوكوداسيا (Permocalculus sp.) در برش مطالعه‌شده نشان‌دهنده محيط دريايي گرم لب‌شور و بسيار شور با عمق كم است؛ اين موضوع تأكيدي بر محيط رسوبي كم‌عمق و آراگونيتي سازند مطالعه‌شده است. مطالعه‌هاي چينه‌نگاري سكانسي در برش يادشده موجب شناسايي سه سكانس رسوبي رده سوم همراه با دسته رخساره‌هاي HST و TST با مرزهاي سكانسي SB1 و SB2 شد. نتايج آزمايش‌هاي ژئوشيميايي، بررسي عناصر اصلي و فرعي، مقادير Sr/Na بيشتر از 1، مقادير Sr/Mn (ميانگين 7) و ترسيم مقادير Sr/Ca در برابر Mn نشان دادند تركيب كاني‌شناسي اوليۀ سازند تيزكوه آراگونيتي است و تحت‌تأثير دياژنز غيردريايي در محيط بسته تا كمي باز دياژنتيكي قرار گرفته است. روند تغييرات عناصر فرعي در طول اين برش به‌گونه‌اي است كه در بخش بالايي، مقدار استرانسيم كاهش و مقدار منگنز افزايش مي‌يابد؛ اين شرايط بيان‌كنندۀ تأثير بيشتر دياژنز متائوريكي در بخش بالايي است.