بررسي سير تاريخي شناخت مننژيت (قرانيطس) در پزشكي تمدن اسلامي

زمينه و هدف: بيماري مننژيت يا التهاب پرده‌هاي مغز كه در طب سنتي ايران، قرانيطس يا سرسام گرم نيز گفته مي‌شود در تاريخ پزشكي از ديرباز شناخته‌شده بوده و براي آن درمان‌هايي نيز ذكر شده است. پژوهش يادشده درصدد بيان يكي از نوآوري‌هاي علمي در تاريخ پزشكي تمدن اسلامي يعني بيماري مننژيت است و نيز يافتن پاسخ چگونگي سير تاريخي شناخت اين بيماري در دوران تمدن اسلامي به ويژه در آثار ابن سينا است.مواد و روش‌ها: اين پژوهش بر آن بود يكي از نوآوري‌هاي دانش پزشكي و عمق علمي آن را در تمدن اسلامي نشان دهد كه به روش بررسي كتابخانه‌اي با تكيه بر منابع اصيل تاريخ پزشكي انجام گرفته است. همچنين بررسي پايگاه‌هاي اطلاعات داده چون PubMed، Scopus، Iran.doc، SID، Noor Mags و بررسي نرم‌افزار نور ادامه مي‌يابد.ملاحظات اخلاقي: صداقت و امانتداري در ارائه گزارش و انتشار مطالب رعايت گرديد و نقل قول‌ها با ذكر منبع مورد استفاده صورت گرفت.يافته‌ها: به نظر مي‌رسد شرح و توصيف مننژيت اولين‌بار توسط شيخ‌الرييس حكيم حسين بن عبدالله بن سينا (416-315 ق.) در كتاب قانون آمده است.نتيجه‌گيري: طبق شواهد كتابخانه‌اي، ابن سينا پيش از «سر رابرت ويت» به شناسايي و شرح بيماري مننژيت پرداخته است. او در جلد سوم كتاب قانون، وجوه افتراق آن با ساير بيماري‌ها و تفاوت نوع حاد و مزمن اين بيماري و درمان‌هاي آن را از منظر طب اخلاطي ارائه داده است.