اثر دگر آسيبي كاكوتي بر شاخصهاي جوانه زني و رشد گياهچه نخود و سويا

Allelopathic potancial of Ziziphora clinopodioides on germination indices and initial growth of chickpea and soybea

به منظور تعيين اثر دگرآسيبي عصاره آبي كاكوتي بر شاخصهاي جوانه زني و رشد گياهچه نخود و سويا در شرايط آزمايشگاهي، آزمايشي در قالب طرح كاملأ تصادفي با چهار تكرار شامل عصاره آبي كاكوتي با غلظت­هاي 0، 5/2، 5، 5/7، 10و 15% در مجتمع آموزش عالي شيروان در سال 1393 انجام شد. درصد و سرعت جوانهزني، طول ساقهچه و ريشهچه، ورن خشك ساقهچه و ريشهچه نخود و سويا تحت تأثير غلظت­هاي مختلف عصاره آبي كاكوتي قرار گرفتند. با افزايش غلظت عصاره كاكوتي، درصد و سرعت جوانه ­زني به طور معنيداري كاهش يافت. بيشترين اثر بازدارندگي بر درصد جوانهزني مربوط به عصاره آبي 15% بود كه درصد جوانه­زني نخود و سويا در آن به ترتيب 5/17 و 5/23% نسبت به شاهد كاهش نشان داد. تأثير بازدارنده عصاره آبي كاكوتي بر سرعت جوانهزني دو گياه نخود و سويا نسبت به درصد جوانهزني بيشتر بود و عصاره آبي كاكوتي به طور معني­داري باعث تأخير در جوانه زني بذور اين دو گياه شد. با افزايش غلظت عصاره، طول ساقهچه و ريشهچه نخود نسبت به سويا بيشتر تحت تأثير بازدارندگي عصاره آبي كاكوتي قرار گرفت. حساسيت وزن خشك ساقهچه و ريشهچه سويا نسبت به نخود بيشتر بود به طوري كه وزن خشك ساقهچه و ريشهچه سويا نسبت به شاهد به ترتيب 2/82 و 67% كاهش نشان داد، در حالي كه كاهش وزن خشك ساقهچه و ريشهچه نخود نسبت به شاهد به ترتيب 60 و 2/53% بود. با توجه به اثر بازدارندگي كاكوتي بر شاخص‌هاي رشد نخود و سويا، كاشت اين گياهان در مزارعي كه كاكوتي چند ساله رويش داشته باشد، توصيه نمي‌گردد.

To determine the allelopathic potential of Ziziphora clinopodioides Lam. on seed germination and seedling growth of chickpea and soybean in laboratory condition, an experiment based on completely randomized design with four replications and six treatments was carried out including distilled water as control, aqueous extract concentrations of Z. clinopodioides by 2.5, 5, 7.5, 10 and 15% (w/v) at Complex Higher Education of Shirvan during 2014. Germination percentage and rate, seedling shoot and root length, dry weight of chickpea and soybean significantly affected by aqueous extract concentrations of Z. clinopodioides in 5% probability levels. Germination percentage and rate of chickpea and soybean significantly decreased by increasing extract concentration. The most inhibitive effect was observed in 15%, that germination percentage of chickpea and soybean decreased by 17.5 and 23.5%, respectively compared to control. Z. clinopodioides extract had more inhibitive on germination rate than germination percentage. Z. clinopodioides aqueous extract significantly delayed the germination of chickpea and soybean. With increasing concentration of aqueous extract of shoot and root inhibition was more impressed than chickpea and soybean. Shoot and root dry weight of soybean showed more reduction than seedling dry weight of chickpea. However, shoot and root dry weight of soybean seedling decreased by 82.2 and 67% respectively, compared to control, while shoot and root dry weight of chickpea seedling decreased by 60 and 53.2%, respectively. According to the inhibitory effect of Z. clinopodioiedes, on growth of chickpea and soybean in farms growing perennial herbs such as Z. clinopodioiedes is not recommended.