كاوش ضرباهنگ زندگي روزانه در ساماندهي مصرف فضاي شهري (مورد پژوهي: پياده راه شهر رشت)

بيان مسأله: مخمصۀ توليد فضاهاي تهي با تلاش نيروهاي فرادست براي قبضۀ فضا شدت بيشتري يافته و پاسخ بدين مسئله، نيازمند راهكاري خلاقانه است. محدودۀ پژوهش (پياده‏راه شهر رشت) ازجمله فضاهاي شهري در كشور است كه از ديرباز تاكنون، شاهد فرآيندهاي توليد و بازتوليد آمرانۀ فضا بوده است. در مقابل، پاسخ خلاقانه در شيوه ‏هاي مصرف فضا از سوي مردم يافت مي‏شود. هدف: هدف اين پژوهش يافتن چگونگي بهره‏گيري از ضرباهنگ‏كاوي براي ساماندهي بهتر مصرف فضا است تا با كاوش ضرباهنگ‏هاي زندگي روزانه در فضاي شهري، به تعديل نگاه تخصص‏گرايي كمك و همچنين، مقاومت خلاقانۀ مردم در مصرف فضا و اعمال نظم خودخواسته و متناسب با زندگي روزانه بهتر درك شود. روش:با رجوع به شاكلۀ مفهومي جدل سه‏سويه، براي بررسي تأثير سه مؤلفۀ اقليم فرهنگ قدرت انتظام‏بخش بر ضرباهنگ‏هاي فضاي دريافته پنداشته زيسته، از روش پيش‏روندهپس‏رونده و شامل دو راستا، يعني پيچيدگي عمودي فضا و افقي فضا، بهره گرفته شد. براي مطالعۀ پيچيدگي عمودي، به تاريخ فضاي شهر رشت مراجعه و از روش مطالعات اسنادي و تحليل آن‏ها به صورت سند گزيني، تحليل اسناد و مداقه استفاده شد. در مطالعۀ پيچيدگي افقي، به ضرباهنگ‏هاي مختلف محدودۀ موردپژوهش در بازۀ زماني معين پرداخته و تلاش شد تا فعاليت‏هاي گروه‏هاي مختلف مصرف‏كنندگان فضا از طريق پژوهش ميداني (مشاهده با روش ساده و غيرمداخله‏گر) و روش توصيفي مطالعه شود. سپس، با استفاده از رويكرد تركيبي و طرح همسوسازي، نتايج حاصل از مطالعۀ هر سطح، در تفسيري كلي ادغام گرديد. يافته‌ها: يافته‏ هاي ضرب اهنگ‏كاوي در پياده‏راه شهر رشت نشان داد كه حضور همزمان و هماهنگ چندين ضرب اهنگ، حاصل هماهنگي آيين‏هاي قدرت با چرخه‏هاي اقليمي و فرهنگي در فضاي موردپژوهش است كه موجب شده تا اين فضاي عمومي يا همان فضاي بازنمايي، به رغم طراحي آمرانۀ خود، فضايي براي سازش‏ و ائتلاف باشد كه به شكلي خودانگيخته، به نمايش زمان مردم و ضرب اهنگ‏هاي حضور آنان اختصاص يافته است. نتيجه گيري: اقليم و فرهنگ نقش مهمي در توليد ضرب اهنگ‏هاي ماندگار در فضا دارند. از اين رو، به رغم تلاش قدرت براي يكدست سازي فضا، همچنان، ضرباهنگ‏هاي پرشوري در فضاي موردمطالعه جريان دارد.