مطالعۀ خصوصيات بوم‌شناختي نسترن وحشي و زالزالك با روش تجزيه تطبيقي متعارفي و قوس‌گيرشده در استان آذربايجان شرقي، ايران

Autecological characteristics of dog rose and hawthorn in using canonical correspondence and detrended correspondence analysis in East Azerbaijan Province, Iran

اين پژوهش با هدف مطالعه نيازهاي رويشگاهي و خصوصيات اكولوژيكي دو گونه زينتي دارويي نسترن وحشي و زالزالك جهت توصيه و توسعه كاشت در فضاي سبز شهري استان آذربايجانشرقي انجام شد. براي اين منظور 52 نمونه خاك مربوط به گونه­ هاي مذكور از آذربايجان­شرقي برداشت و خصوصيات رويشگاهي و فيزيوگرافيكي از قبيل شيب، جهت و ارتفاع محل و نيز خصوصيات ادافيكي محل استقرار آنها شامل اسيديته، شوري، بافت خاك، درصد آهك و عوامل حاصلخيزي آن مورد بررسي قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با نرم­افزارPC-ORD و بر مبناي تجزيه رگرسيون چندمتغيره و تجزيه تطبيقي متعارفي و قوس­گير شده تجزيه و تحليل شد. با افزايش فسفر خاك و كاهش ميزان شيب، درصد پوشش زالزالك افزايش يافت و كمترين مقدار اسيديته در نمونه­ هاي خاك برداشت شده زالزالك بود. همچنين، مشخص شد كه رويش نسترن وحشي و زالزالك بيشتر در جهت­ هاي شمالي و در خاكهايي با بافت سبك با زهكشي بالا مي­ باشد. اين دو گياه داراي نيازهاي اكولوژيكي تقريباً يكساني تشخيص داده شدند. بنابراين، با توجه به ويژگي­ هاي مشترك دو گياه، مي­ توان در فضاهاي سبز داخل يا بيرون شهري از اين دو گونه به صورت تركيبي استفاده نمود.

This research aimed to study the needs of habitat and ecological characteristics of two species of medicinal ornamental plants included dog rose and hawthornusing multi-variale regression canonical correspondence (CCA) and detrended correspondence analysis (DCA) for development of urban green space in East Azerbaijan province. Totally, 52 of mentioned plants soil samples were collected from East Azerbaijan, Iran and their habitat and physiographical characteristics such as slope, orientation and altitude and edaphic characteristics of collection site such as pH, EC, soil texture, lime percentage and soil fertility factors were recorded. Collected ecological were analyzed using PC-ORD software based on multivariate regression analysis of CCA and DCA. Increasing of soil phosphorus and decreasing of slope tend to density of hawthorn. The least pH was found in hawthorn soils. Also, hawthorn and dog rose growing areas were in north orientation and in soils with light texture and high drainage. Both plants had almost the same ecological needs. Therefore they can be planted in landscapes of urban and downtown in combination.