ارزيابي شايستگي مراتع هندوان خوي براي چراي مشترك گوسفند و بز

پژوهش حاضر با هدف ارزيابي شايستگي مراتع هندوان براي چراي مشترك گوسفند و بز در استان آذربايجان غربي انجام شد. ابتدا بر مبناي دستورالعمل فائو (1991)، شايستگي تيپ هاي گياهي تعيين گرديد. سپس با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP)، تيپ هاي گياهي از نظر چراي دام اولويت بندي و درجه اهميت هر يك از معيارها و شاخص هاي موثر مشخص شد. نتايج ارزيابي نشان داد؛ 5.32 درصد مراتع در طبقه شايستگي S1، 7.04 درصد در طبقه S2، 48.46 درصد در طبقه S3 و 39.18 درصد در طبقه غيرشايسته (N) قرار دارد. معيارهاي حساسيت خاك به فرسايش، منابع آب و توليد علوفه به ترتيب بيشترين محدودكنندگي را براي چراي دام داشت. شاخص هاي سازند زمين شناسي، حد بهره برداري مجاز، فاصله از منابع آب و شيب نيز به ترتيب بيشترين درصد كاهش دهندگي شايستگي را در تيپ هاي گياهي داشتند. نتايج اولويت استفاده از تيپ هاي گياهي نشان داد؛ تيپ گياهي Festuca ovina Agropyron trichophrum با ارزش سازگاري 2.90، بيشترين و تيپ گياهي Astragalus aureus Stipa hohenkeriana با ارزش سازگاري 1.27، كمترين اولويت را براي چراي دام دارند. توليد علوفه و ظرفيت چرا با درجه اهميت 0.751، نسبت به معيارهاي حساسيت خاك به فرسايش و عوامل فيزيكي، ارزش تعيين كنندگي بيشتري در اولويت استفاده از تيپ هاي گياهي داشت. شاخص هاي حد بهره برداري مجاز، علوفه در دسترس، كميت منابع آب و زمين شناسي نيز بيشترين اهميت را داشتند. بر همين اساس در طراحي دستورالعمل تعيين شايستگي مراتع براي چراي دام و ارزيابي قابليت آن و همچنين تعيين اولويت استفاده از تيپ هاي داراي كلاس شايستگي يكسان، بايد به آنها توجه بيشتري شود.