پديد آورندگان :
غلامي, مجيد دانشگاه تهران , قاليباف, محمد باقر دانشگاه تهران - گروه جغرافياي سياسي و ژئوپليتيك , محمود واثق دانشگاه تهران - گروه جغرافياي سياسي و ژئوپليتيك
كليدواژه :
امنيت و آينده پژوهي , مولفه هاي ژئوپليتيكي , ايران , سناريو
چكيده فارسي :
تلاش براي رسيدن به «وضعيت امن»، اصلي ترين انتخاب واحدهاي سياسي است و پيش بيني آن در آينده مي تواند محصول پژوهشي سازمان يافته باشد كه آينده پژوهي امينتي ناميده مي شود. جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از كنشگران ژئوپليتيكي فعال منطقه اي و جهاني، طيف گسترده اي از آينده هاي محتمل را براي وضعيت امن پيش روي خود دارد. هدف اين پژوهش، شناسايي مولفه هاي ژئوپليتيكي موثر بر امنيت ايران و ترسيم آينده مطلوب امنيتي با رويكرد آينده پژوهي است. پژوهش حاضر يك تحقيق كيفي از نوع مطالعه موردي است كه با استفاده از برخي مدل هاي كمي و كيفي تاليف شده است. در اين پژوهش با بهره گيري از مطالعات موجود در زمينه امنيت، معيارهاي امنيتي در شش گروه نظامي، اقتصادي، مكاني فضايي، فرهنگي، سياسي و زيست محيطي، طبقه بندي شده و بر اين اساس، 22 مولفه براي امنيت ج. ا. ايران ارائه شده اند؛ سپس از طريق توزيع 36 پرسشنامه، نظرات گروهي از كارشناسان مرتبط جمع آوري شده است. داده هاي مستخرج با تلفيق روش هاي ميانگين و تاپسيس، تحليل شده و مولفه هاي كليدي امنيت سازي، استخراج گرديده است. نتايج يافته ها نشان مي دهد كه سه مولفه «موقعيت»، «مقدورات نظامي» و «قدرت اقتصادي» به عنوان كليدي ترين مولفه هاي ژئوپليتيكي امنيت سازي ايران، تشكيل هشت سناريوي امنيتي را داده و در نهايت سناريوي منطبق بر «موقعيت ژئواستراتژيكي، مقدورات نظامي سخت افزاري و اقتصاد بزرگ» با كسب امتياز بالاتر، مي تواند ملاك تدوين چشم انداز امنيتي كشور قرار گيرد كه دستاورد اين پژوهش است.
چكيده لاتين :
The attempt to reach ‘Secure Situation’ is the main choice of political units and predicting the future can be organized the ‘Secure Situation’ called futures studies security. As one of the regional and global actors in geopolitics, for Islamic Republic of Iran, there is a wide range of possible future prospects. The objective of this research is to identify the Geopolitical factors that affect security of I.R. Iran and its ultimate goal is to outline the optimal security future with the Futures Studies approach. The present study is a qualitative research of case study type that has been compiled using some quantitative and qualitative models. In this study, using security studies, security criteria are classified in six militarizes, economic, local-spatial, cultural, political and ecological spheres, and accordingly, 22 factors for security of Iran was presented; then, through the distribution of 36 questionnaires, the views of a group of professors, specialists and PhD students in political sciences, political geography, and international relations of some universities were collected. Data derived by combining the average and TOPSIS methods, analyses and key factors of security have been extracted. The results show that the three factors of "position", "military capabilities" and "economic power" as the most important factor of geopolitical security of I.R. Iran has formed eight security scenarios. Finally, the scenario of "geostrategic position, military hardware and the big economy" with a higher score, is a criterion for codification of the country's security vision and the achievement of this research is considered.
