برساخت اجتماعي محصولات تراريخته در ايران: پژوهشي كيفي

Social construction of genetically modified products in Iran: A qualitative study

در دو دهه گذشته، محصولات تراريخته، موضعي براي اختلاف نظر و مناقشه بوده اند. هدف اين مقاله، بررسي ادعاهاي مطرح شده در اين مناقشه و شناسايي كنشگران و مدعياني است كه آن ها را طرح مي كنند. مقاله حاضر، يك مطالعه موردي كيفي است كه داده هاي آن از طريق مصاحبه با كنشگران كليدي و فعال در اين حوزه، مناظره هاي دانشگاهي، و متون مرتبط با اين مناقشه، شامل متون تخصصي و غيرتخصصي، گرد آوري شده و براي تحليل آن ها نيز از روش تحليل تماتيك استفاده شده است. يافته ها نشان مي دهد كه دو شبكه موافق و مخالف با توليد اين محصولات شكل گرفته است كه هريك دربردارنده كنشگراني است كه نقطه اشتراك آن ها ديدگاهي است كه در مورد محصولات تراريخته دارند. شبكه موافقان، محصولات تراريخته را در چارچوب هاي امنيت غذايي، محيط زيست پاك، غذاي سالم، و توليد ملي قرار مي دهند؛ چارچوب امنيت غذايي براي متقاعد كردن وزارت جهاد كشاورزي، چارچوب محيط زيست پاك براي اقناع و جلب توجه سازمان محيط زيست، و غذاي سالم براي جلب حمايت وزارت بهداشت به كار مي رود و توليد ملي نيز موردحمايت تمام برنامه ريزان و سياست گذاران است. اما مخالفان، با برجسته كردن مخاطرات اين محصولات كه شامل مخاطرات ايمني زيستي و امنيتي است، در پي جلب حمايت كنشگران ذي ربط هستند. چيرگي هريك از اين چارچوب ها، پيامدهاي متفاوتي براي مسيله غذا و نظام هاي مرتبط با آن خواهد داشت.

Genetically modified products have been the site of controversy over the last two decades. The main objective of this study is to examine these claims and identify the claim makers that raise these claims. This is a qualitative case study and data has been collected from three sources: interview with key actors in the field, the contents of three debates among the claim-makers and specialized and non-specialized texts related to the field. Research findings show two networks have been formed around genetically modified products. Each network consists of different groups and actors with a common view about genetically modified products. Network of proponents frame genetically modified products as food security, clean environment, healthy food and national production. The network of opponents frames them as risks to environment and human health and a scheme for the intrusion and manipulation of the agricultural system particularly in developing countries. The dominance of a group of frames has different consequences for society.