ارزيابي آلودگي فلزّات سنگين (Zn، Cu و Cd) در اندام هاي گياهان تالابي گونه Phragmites Australis و Typha Angustifolia در تالاب انزلي

Evaluation of heavy metal (Zn, Cu, and Cd) contamination in the organs of wetlands Phragmites Australis and Typha Angustifolia in Anzali wetland

فلزّات سنگين از عوامل مهّم آلاينده محيط زيستي به شمار مي روند كه از طريق مناطق ساحلي و رودخانه ها وارد دريا شده و از طريق زنجيره غذايي در بدن آبزيان تجمّع ميابند (عبادتي و همكاران، 1384). اين عناصر در نتيجه عوامل طبيعي و انساني مخصوصاً فعّاليّت هاي صنعتي، كشاورزي و فاضلاب هاي شهري وارد محيط مي شوند و از طريق زنجيره غذايي در بدن آبزيان تجمّع ميابند (اسماعيلي و همكاران، 1388). فعّاليّت هايصنعتيمنجربهافزايشبارفلزّاتسنگيندررودخانه هامي شود. گياهان آبزي به دليل استقرار در محيط آبي و تغذيّه از بستر توانايي بالايي در پايش فلزّات سنگين از طريق فرآيند جذب و انباشت در بافت خود دارند. در اين پژوهش اقدام به اندازه گيري غلظت سه عنصر سنگين روي، مس و كادميم در نمونه هاي رسوب تالابي و بافت گياهان تالابي گونه Phragmites Australis و Typha Angustifolia در تالاب انزلي نموديم. بدين منظور تعداد 3 ايستگاه نمونه برداري در بخش غربي تالاب انتخاب و نمونه برداري از آن در تير ماه سال 1397 انجام شد. از هر ايستگاه تعداد 1 نمونه رسوب بستري با دستگاه گراپ وان وين استاندارد و يك نمونه گياه Phragmites Australis و Typha Angustifolia و به صورت رندوم و دست چين برداشت شد. نمونه ها در آزمايشگاه بعد از انجام فرآيند خشك و پودر شدن، توسّط روش هضم اسيدي و بر اساس استاندارد ASTM 2000 مورد آناليز قرار گرفتند. برّرسي نتايج حاصله حاكي از آن است كه ميزان متوسّط عنصر روي در بافت هاي گياه گونه Phragmites Australis در بين 3 ايستگاه نمونه برداري شده به ميزان 08/266 ppm، مقدار متوسّط عنصر مس 08/7 ppm و متوسّط عنصر كادميم حدود 198/0 ppm مي باشد. ميزان متوسّط عنصر روي در بافت هاي گياه گونه Typha Angustifolia در بين 3 ايستگاه نمونه برداري شده به ميزان 06/315 ppm، مقدار متوسّط عنصر مس 06/10 ppm و مقدار متوسّط عنصر كادميم حدود 49/0 ppm مي باشد. همچنين غلظت عنصر روي در نمونه رسوب بستر تالاب حدود 34/226 ppm ، غلظت عنصر مس حدود 5/22 ppm و غلظت عنصر كادميم حدود 14/1 ppm بدست آمد. شواهد حاكي از ازدياد غلظت روي نسبت به ساير عناصر سنگين مورد محاسبه در بافت و ريشه گياهان Phragmites Australis و Typha Angustifolia مي باشد.

Heavy metals are among the most important environmental pollutants that enter the sea through coastal areas and rivers and accumulate through the food chain in aquatic organisms (Ebadi et al., 2005). These elements enter the environment as a result of natural and human factors, especially industrial, agricultural and urban wastewater, and accumulate through aquatic food through chain food (Ismaili et al., 2009). Industrial activities increase the burden of heavy metals in the rivers. Aquatic plants have a high ability to measure heavy metals through the process of absorption and accumulation in their tissues due to deposition in the aquatic environment and nutrition from the bed. In this research, we measured the concentration of three heavy metals, Zn, Cu and Cd in sediment samples of wetlands and tissues of wetland Phragmites Australis and Typha angustifolia in Enzily Aziz wetland. For this purpose, three sampling stations were selected in the western part of the wetland and sampled in July 1397. From each station, 1 standard sediment sample was collected with standard van Wang standard and one sample of Phragmites Australis and Typha angustifolia was randomly harvested. Samples in the laboratory after drying and powdering were analyzed by acid digestion method and based on ASTM 2000 standard. The results of this study indicate that the average amount of zinc element in Phragmites Australis tissue from 3 stations was 2266.8 ppm, the average copper element was 8.7 ppm and the average element of cadmium was about 198. ppm. The average amount of zinc element in the tissue of Typha angustifolia was between 3 stations sampled at 315.6 ppm, the average element of copper was 10.66 ppm, and the average element of cadmium was about 49 ppm is. The concentration of zinc in the bedding of the wetland was about 26234 ppm, the concentration of Cozum element was about 22.2 ppm and cadmium was about 1.14 ppm. Evidence suggests increased zinc concentrations compared to other heavy metals found in the root tissues of Phragmites Australis and Typha angustifolia.