ارزيابي اثرات زيست محيطي سد ايوشان با استفاده از روش ماتريس اصلاح شده لئوپولد و ماتريس

Evaluation of environmental effects of Ayoshan Dam using Leopold and Matrix modified matrix method

با توجه به مواردي همچون تغيير اقليم گسترده و در نتيجه افزايش خشكسالي، رشد جمعيت انساني و به تبع آن افزايش تقاضاي جهاني براي انرژي و آب، پروژه‌هاي بزرگ سدسازي افزايش يافته است. با اين وجود بدون تحقيقات جامع، يك پروژه بزرگ مانند سد اثرات برگشت ناپذير و پيشبيني نشده زيادي را روي محيط زيست خواهد گذاشت. بررسي سوابق اجراي پروژهها ي سدسازي نشان ميدهدكه بسياري ازآنها بدون توجه به ملاحظات زيست محيطي طراحي و موردبهرهبرداريقرار گرفته‌اندازاينرو مسبب بروز آلودگيهاي مختلف وتخريب بخشهاي عمدهاي ازمنابع طبيعي ردي دهاند. در اين پژوهش ارزيابي اثرات زيست محيطي سد ايوشان در دو فاز ساختماني و بهرهبرداري بر محيط هاي بيولوژيكي، فيزيكي- شيمايي، اقتصادي- اجتماعي، فرهنگي و استراتژيكي شناسايي و با استفاده از ماتريس اصلاح شده لئوپولد و ارزيابي اثرات سريع بررسي گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين اثرات و پيامدهاي منفي در فازهاي ساختماني و بهرهبرداري در ماتريس ايراني اصلاح شده و ماتريس ارزيابي اثرات سريع مربوط به محيط فيزيكي - شيميايي ميباشد. همچنين بيشترين اثرات و پيامدهاي مثبت در فازهاي ساختماني و بهرهبرداري به ترتيب براي ماتريس لئوپولد اصلاح شده مربوط به محيطهاي استراتژيك و اقتصادي - اجتماعي و براي ماتريس ارزيابي اثرات سريع مربوط به محيط اقتصادي- اجتماعي براي هر دو فاز ميباشد. نتايج به دست آمده تطابق بسيار مناسبي را بين دو ماتريس نشان مي‌دهد و صحت نتايج را در ارزيابي زيست محيطي سد ايوشان در دو مرحله ساختماني و بهره‌برداري تاييد نمايد.

Major Dam construction projects have increased due to the widespread climate change, because of increased drought, human population growth and, consequently, increased global demand for energy and water. However, without comprehensive research, a large project such as a dam will have an irreversible and unpredictable impact on the environment. A survey on the history of dam construction projects shows that many of them have been designed and exploited regardless of environmental considerations, thus causing various contamination and destruction of major parts of natural resources have been. In this research, the environmental impacts of the Eyvashan earth dam were identified in two phases of construction and exploitation on biological, physical-chemical, economic-social, cultural and strategic environments, using Leopold modified matrix and rapid impact assessment matrix (RIAM). The results showed that the most negative and negative effects in the construction phases and exploitation in the modified Leopold matrix and the Rapid Impact Assessment matrix related to the physical-chemical environment. In addition, the most positive effects in construction and exploitation phases for the modified Leopold matrix are related to the strategic and socio-economic environments and for the matrix of the assessment of the Rapid Impact Assessment of the socioeconomic environment on both phases. The results show a very good fit between the two matrices and confirm the accuracy of the results in the environmental assessment of the Eyvashan Dam in two stages of construction and exploitation.