بررسي وضعيت آلودگي به بيماري ساق سياه توتون در استان گلستان

Status of tobacco black shank disease in Golestan province

قارچPhytophthora nicotianae (=P. parasitica) با ايجاد بيماري ساق سياه توتون يكي از عوامل مهم بيماري­زا در مزارع توتون مي­باشد. بيماري مي­تواند در تمام مراحل رشد گياه رخ دهد و خسارت در برخي مزارع مي­تواند به صد درصد برسد. جهت بررسي وضعيت آلودگي به اين بيماري در مزارع توتون استان گلستان، در سال زراعي 1393، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج منطقه مختلف گرگان (تقرتپه، جعفرآباد، قرق، نوده ملك و والش­آباد) و چهار منطقه مختلف علي­آباد (پيچك­محله، برفتان، فاضل­آباد و الازمن) انتخاب و از زمان ظهور علايم بيماري طي بازديدهاي منظم هفتگي، ميزان بيماري روي اندام­هاي هوايي توتون در طول دوره آلودگي در مزارع يادداشت­برداري شد. تجزيه­ي آماري داده­ها با استفاده از نرم­افزار استت گرافيكز سنتوريون 15 صورت پذيرفت. از لحاظ حداكثر وقوع بيماري در مناطق مختلف اختلاف معني­داري وجود نداشت اما در مزارع مختلف يك روستا اختلاف معني­داري در سطح احتمال يك درصد وجود داشت. حداكثر ميزان آلودگي در مزرعه­اي با 4/34 درصد آلودگي در روستاي والش آباد ديده شد و در مجموع روستاي والش آباد با 96/22 درصد بيشترين آلودگي و روستاي نوده ­ملك كمترين آلودگي (72/13درصد) را دارا بود. از لحاظ سطوح زير منحني­ هاي پيشرفت بيماري نيز بين مناطق اختلاف معني­داري وجود نداشت، اما در مزارع مختلف اختلاف معني­داري در سطح احتمال يك درصد وجود داشته است. حداكثر سطح زير منحني پيشرفت بيماري در يكي از مزارع روستاي قرق (3/1743) بود. در مجموع روستاي برفتان (1146) بيشترين سطح زير منحني پيشرفت بيماري و روستاي نوده ­ملك (76/641) كمترين سطح زير منحني پيشرفت بيماري را داشت. نتايج حاصل از اين بررسي نشان مي­دهد بيماري ساق سياه توتون در تمام مناطق توتون­كاري استان گلستان با ميزان وقوع متفاوت گسترش دارد

The casual agent of tobacco black shank disease, Phytophthora nicotianae Breda de Haan (=P. parasitica Dasture), is one of the most important pathogen in tobacco fields. Disease can occur at all stages of plant growth and damage can occasionally reach up to 100% in some fields. In order to determine the status of the disease in tobacco fields of Golestan province, 45 tobacco fields were selected in five different village of Gorgan regions (Taghartappeh, Jafarabad, Ghorogh, Nodehmalek and Valeshabad) and in four different village of Aliabad regions (Pichakmahaleh, Baraftan, Fazelabad and Elazman) during 2014 growth season. The disease amount on aerial parts of tobacco plants was recorded during the infection period according to weekly surveys in the selected fields started when the primary symptoms become apparent. Statistical analysis was performed using the Stat Graphics Centurion XV software. The disease incidence was similar in different regions but there was significant difference (P<0.01) among the disease incidence of the fields of a village. The highest disease incidence (34.4%) was observed in a field located in Valeshabad village. The highest (22.96%) and lowest (13.72%) disease incidence was recorded in Valeshabad village and Nodehmalek village, respectively. There was no statistical difference among the areas under disease progress curves in different regions, however significant difference (P<0.01) was observed among the areas under disease progress curves of the fields of a village. The maximum area under disease progress curve (1743.3) was recorded in a filed in Ghorogh village. The maximum (1146) and minimum (641.76) area under disease progress curve was calculated for Baraftan village and Nodehmalek village, respectively. The results of this study showed that tobacco black shank has spread extensively in the farms of Golestan province with various disease incidences