چيستي و چگونگي شعر از نگره فارابي با تأكيد بر دو رساله شعري وي: مقاله في قوانين صناعه الشعراء و كتاب الشّعر

در سرآغاز ورود دانش فلسفه به قلمرو انديشه مسلمانان، چيستي و چگونگي شعر از جمله دغدغه هاي فيلسوفان مسلمان به شمار مي آمد؛ چه، علي رغم باور ارسطو، آنان فن شعر را جزو منطق قلمداد مي كردند. پس تلاش شان بر آن بود كه بتوانند همتراز با ديگر كتاب هاي معلم اول از اين كتاب نيز غفلت نورزند و در شرح و بسط شان بر اين كتاب، به مراد ارسطو دست يابند. فارابي از جمله فيلسوفاني است كه با اين دغدغه به سراغ فن شعر ارسطو رفته است. او افزون به آنكه فن شعر را شرح و بسط مي دهد، در كتاب هاي ديگرش جايگاه اين فن و صاحبان آن را هم معين مي كند. نگاه فارابي به فن شعر، عناصر تشكيل دهنده و بايسته هاي آن از اين نگره، موضوعي است كه كمتر در معرض بررسي و پژوهش قرار مي گيرد. اين جستار بر آن است نشان دهد وي درباره شعر چگونه مي انديشيده، چه تعريفي از شعر و اجزاي آن به ويژه محاكات دارد، انواع شعر را چگونه مي فهمد و فهم او به چه ميزان به ارسطو نزديك مي شود. در نهايت بر پايه تحليل باور معلم ثاني درباره شعر، روشن مي شود وي دو نوع ديدگاه در اين باره دارد: ۱. منطقي؛ ۲. فرهنگي. از ديدگاه نخست، شعر به دليل به كارگيري مخيلات، فاقد ارزش معرفتي بوده، در پايين ترين رتبه قرار مي گيرد، اما از ديدگاه فرهنگي، در مرتبه دوم شهر و پس از فلسفه قرار مي گيرد تا در مسير آموزش اهل مدينه ايفاي نقش كند.