جستاري در دفاع از امكانِ نقدِ اخلاقيِ هنر

چنان كه بسيار گفته اند، نقد اخلاقي هنر ديرپاترين مبحث در فلسفه هنر بوده است؛ امّا در اين مبحث دراز دامان دو مسأله عمده را بايد از هم تميز داد: نخست امكان نقد اخلاقي آثار هنري است، و ديگري ربط چنين نقدي به ارزش زيبايي شناختي آثار هنري. به عبارت ديگر، مسأله اوّل اين است كه آيا مي توانيم (يعني معقول هست كه) از منظر اخلاق به نقد اخلاقي آثار هنري دست يازيم يا نه، حال آن كه مسأله دوم عبارت از اين است كه آيا نقد اخلاقي اثر هنري ربطي به نقد زيبايي شناختي آن دارد يا نه. موضوع اين جستار، امّا، تنها مسأله نخست است. براي تحقّق اين امر، نخست استدلال هاي مخالفان امكان نقد اخلاقي هنر را به سه دسته وجودشناختي، معرفت شناختي، و روش شناختي تقسيم كرديم و، آن گاه، كوشيديم با گردآوردن موافقان امكان چنين نقدي، از اخلاق گرايان ريشه نگر گرفته تا خودآييني گرايان معتدل و حتّي اخلاق ستيزان ، در مقام پاسخگويي بربياييم و نشان دهيم كه مي توان به نحوي موجّه به نقد اخلاقي آثار هنري پرداخت.