تجمع زيستي ويتامين D3 توسط باكتري لاكتوباسيلوس پلانتاروم و بهينه‌سازي آن با روش رويه پاسخ

زمينه و اهداف: اثر كمبود ويتامين D۳ درخطر ابتلاي به بيماري هايي مانند نرمي استخوان، استئوپني، پوكي استخوان و انواع سرطان، به خوبي شناخته شده است. سويه پروبيوتيك باكتري لاكتوباسيلوس پلانتاروم كه بتواند ويتامين محلول در چربي D۳ را در توده زيستي خود ذخيره كند، علاوه بر اينكه مي تواند زمينه ساز توليد محصولاتي با مزاياي پروبيوتيك شود، احتمالاً اثرات نقص ويتامين D۳ را كاهش خواهد داد. مواد و روش كار: در اين مطالعه كه در سال ۱۳۹۵ انجام شد، با طراحي آزمايش هاي يك فاكتور در زمان، گستره متغيرهاي مؤثر احتمالي بر جذب ويتامين D۳ در توده زيستي باكتري مشخص و فاكتورهاي مؤثر انتخاب گرديدند. سپس با طرح رويه پاسخ، با انجام آزمايش هاي باكس بنكن اين متغيرها بهينه سازي شدند. روش تعيين كمي ويتامين در توده زيستي، كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) مي باشد. يافته ها: از ميان فاكتورهاي بررسي شده، سه فاكتور دما، غلظت اوليه ويتامين D۳ و غلظت ساكارز از بقيه اهميت بيشتري داشت. در غلظت اوليه ويتامين D۳ IU/mL ۳۵۱۷۲۳/۵۳۷، غلظت ساكارز افزوده شده به محيط كشت (g/L) ۲/۸۹ و دماي ۳۳/۸ درجه سلسيوس، بيشترين ميزان انباشته شدن ويتامين در وزن خشك سلولي (IU/g ۱۰۲۸/۵) به دست آمد كه با مدل آماري پيشنهادي مطابقت داشت. نتيجه گيري: اين مطالعه، اولين گزارش در زمينه غني سازي توده زيستي لاكتوباسيلوس پلانتاروم با ويتامين D۳ و بهينه سازي آن مي باشد. مطالعات آزمايشگاهي و آماري انجام شده نشان دهنده صحت و اعتبار اين بهينه سازي مي باشد.