شبيه سازي اثر تغيير اقليم بر افت سطح آب‌هاي زيرزميني دشت كرمان با استفاده از مدل GMS

پديدۀ تغيير اقليم از جمله مواردي است كه تأثير بسزايي در كاهش سطح آب رودخانه‌ها و تغذيه سفره‌هاي آب زيرزميني به‌ويژه طي سال‌هاي اخير داشته است. در اين راستا مدل‌هاي مختلفي به پيش‌بيني دما و بارش تحت‌تأثير اقليم حاضر و آينده مي‌پردازند. اين مقادير پيش‌بيني‌شده، توسط مدل‌هاي متنوع، رفتار آبخوان طي سناريوهاي گوناگون (تعريف‌شده توسط گزارش‌هاي IPCC) را شبيه‌سازي مي‌كنند. هدف از اين مطالعه، مدل‌سازي جريان آب زيرزميني دشت كرمان با استفاده از مدل GMS تحت‌تأثير تغيير اقليم براي دورۀ آتي (2030) مي‌باشد. بدين منظور از مدل LARS و سناريوهاي مطرح A1B، B1 و A2 (حالت‌هاي بينابيني، خوشبينانه و بدبينانه) براي بررسي تغيير اقليم استفاده شد. در ابتدا، نتايج حاصل از ريزمقياس نمايي نشان‌دهندۀ افزايش دماي حداقل بين 0.59 تا 0.86 درجۀ سانتي‌گراد و افزايش دماي حداكثر بين 0.56 تا 0.85 درجۀ سانتي‌گراد نسبت به دورۀ پايه است. مقايسۀ بارش ساليانۀ درازمدت نشان مي دهد كه كمترين مقدار بارش طي سناريوB1 در دورۀ 2011 تا 2030 اتفاق خواهد افتاد كه معادل 10.02 ميلي‌متر بيشتر از بارش دورۀ پايه خواهد بود. اين در حالي است كه بيشترين مقدار بارش با افزايش 15.80 ميلي‌متري در دورۀ 2011 تا 2030 طي سناريو A2 اتفاق خواهد افتاد. در ادامه، مقادير RMSE، MAE و ME بعد از واسنجي (به‌ترتيب برابر 0.38 متر، 0.21 متر و 0.20 متر) نشانگر دقت قابل قبول مدل GMS در اين منطقه است. بعد از ارائۀ عملكرد مناسب مدل GMS، براي شبيه‌سازي اثر تغيير اقليم بر تراز سطح ايستابي، از چهار سناريوي مختلف برداشت از آبخوان، استفاده شد و تغييرات افت آبخوان نسبت به دورۀ پايه بررسي شد. نتايج حاكي از افت شديد تراز آب زيرزميني در دوره‌هاي آتي مي‌باشد؛ به‌گونه‌اي كه افت سطح آب مطابق سناريو اول معادل 10.06 (سال 2030) خواهد بود. از طرفي، مقادير افت سطح آب طي سناريوهاي تغيير اقليم A2،A1B و B1 به‌ترتيب براي سناريو دوم 11.9، 12.32 و 16.52متر، سناريو سوم 16.41، 16.66 و 17.30 متر و در نهايت براي سناريو چهارم 16.65، 16.90 و18.17 متر خواهد بود.