بررسي كارايي شبكه‌هاي باور بيزين در ارزيابي شدت فرسايش بادي (مطالعۀ موردي: استان اصفهان)

فرسايش بادي يكي از پديده‌هايي است كه باعث چالشي جدي در برابر توليد پايدار و مديريت اراضي كشاورزي از طريق هدررفت خاك و مواد غذايي آن مي‌شود. اين پژوهش با هدف پتانسيل‌سنجي شبكه‌هاي‌ باور بيزين براي ارزيابي شدت فرسايش بادي در استان اصفهان به‌عنوان يكي از كانون‌هاي بحران ايران مركزي است. در اين پژوهش، ابتدا متغيرهاي تأثير‌گذار در شدت فرسايش بادي در منطقۀ مورد مطالعه بر اساس مرور منابع و نظر كارشناسان شناسايي و سپس با استفاده از Bayesian Belief Networks (BBN)، متغيرهاي انتخاب‌شده به يك مدل پيش‌‌بيني‌كننده و علت و معلولي تبديل شدند. اطلاعات مربوط به متغيرهاي ورودي مدل بيزين انتخاب‌شده شامل زمين‌شناسي، بافت خاك، توپوگرافي، مقدار بارش، درصد بادهاي فرسايش‌زا و مديريت اراضي به‌صورت نقشه در محيط GIS تهيه و وارد مدل شد. شدت فرسايش بادي بر اساس مدل طراحي‌شده به‌صورت تصادفي در 200 نقطه در سطح محدودۀ مطالعاتي اجرا شد. نتايج نشان داد مقدار فرسايش بادي در منطقه، بيشتر تحت‌تأثير سرعت و وضعيت باد و متعاقب آن، فراواني بادهاي فرساينده و پوشش حفاظتي سطح زمين است. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده، قسمت‌هاي مركزي استان (شامل دشت سگزي) و نواحي شمال شرقي (شامل محور نائين‌ـ انارك و ريگ بلند كاشان) آسيب‌پذيرترين نقاط از نظر خطر فرسايش بادي محسوب مي‌شوند. منحني ROC مشخصۀ عملكرد نسبي هر مدل است. مساحت زير اين منحني AUC نام داشته و مدلي كه بيشترين مقدار AUC را داشته باشد، عملكرد نسبي بالاتري دارد. مقدار ROC براي مدل شبكۀ باور بيزين برابر 0.79 بوده كه نشان از دقت قابل قبول مدل در پيش‌بيني‌ سطوح تحت‌تأثير فرسايش بادي است. اين مطالعه نشان داد كه ارائۀ مدل شبكه‌هاي باور بيزين مي‌تواند بررسي نتايج سناريوهاي مختلف را تسهيل كرده و عدم قطعيت حاصل از تأثير متغيرها بر يكديگر را نمايش دهد.