بررسي كاربرد توالي‌يابي ناحيه كنترلي (D loop) DNA ميتوكندريايي در مطالعه تنوع ژنتيكي جمعيت‌هاي تاسماهي ايراني (Acipenser persicus Borodin, 1897) درياي خزر

هدف از تحقيق حاضر بررسي تعيين ساختار ژنتيك جمعيت تاسماهي ايراني (Acipenser persicus) درياي خزر با روش توالي يابي قطعه ناحيه كنترلي DNA ميتوكندريايي بود. براي اين منظور، تعداد 45 نمونه باله تاسماهي ايراني از آب هاي ساحلي مناطق مختلف درياي خزر جمع آوري گرديد. ناحيه كنترلي با استفاده از روش PCR تكثير و توالي يابي با استفاده از روش استاندارد انجام پذيرفت. تعداد 12هاپلوتيپ متفاوت در بين نمونه هاي بررسي شده، مشاهده گرديد. تنوع هاپلوتايپي و نوكلئوتيدي در نمونه ها به ترتيب برابر با 0.037 ±0.795 و 0.0046 ±0.0062 بدست آمد. بيشترين تعداد هاپلوتايپ (7 عدد) در بين نمونه هاي رودخانه سفيدرود بود كه از اين تعداد 3 هاپلوتايپ A، B و E اختصاصي بوده و در ساير مناطق مشاهده نشدند. نتايج تجزيه و تحليل شاخص تثبيت (FST) بر اساس روش دوپارامتري و آناليز واريانس مولكولي (AMOVA) نشان داد كه نمونه هاي رودخانه سفيدرود با نمونه هاي مناطق روسيه و آذربايجان اختلاف معني داري دارند (0.001 P) و در نهايت وجود سه جمعيت شناسايي گرديد. با توجه به تنوع بالاي موجود در ناحيه كنترلي، توالي اين ناحيه مي تواند به عنوان يك نشانگر مناسب براي شناسايي و تعيين واحدهاي حفاظتي و مديريتي ذخاير جمعيت هاي احتمالي تاسماهي ايراني به كار گرفته شود و همچنين مي تواند اطلاعات ارزشمندي از كاربرد روش هاي مولكولي را به منظور ژنتيك حفاظت اين گونه ارائه نمايد.