آينده پژوهي ديالكتيك علائق ژئوپوليتيكي ايالات متحده آمريكا، ايران و روسيه درآسياي مركزي

Future studies dialectic Geopolitical interests of United States of America, Iran and Russia in Central Asia

با پايان جنگ سرد و فروپاشي ابرقدرت شرق در سال 1991 ميلادي و شكلگيري جمهوري هايي تازه تاسيس در وراي مرزهاي شمالي ايران، شرايط ژئوپوليتيكي جديدي را در جبهه شمال ايران فراهم آمد كه يكي از شاخصه هاي آن، فقدان قدرت موثر در منطقه آسياي مركزي، بود. قابل توجه است كه كشورهاي منطقه آسياي مركزي از لحاظ جغرافيايي، به علت موقعيت جغرافيايي بسته و عدم دسترسي به آبهاي آزاد، داراي انتروپي بالايي هستند و كشورهاي اين منطقه را به كشورهاي همسايه خود، بعنوان مكمل جغرافيايي، وابسته مي كند؛ اين امر، توجه كشورها را به كشورهاي همسايه شان بويژه به جمهوري اسلامي ايران معطوف كرده است؛ حضور و نقش آفريني كشورهاي منطقه اي و فرامنطقه اي، مانند روسيه، ايالات متحده آمريكا، جمهوري اسلامي ايران در آسياي مركزي، شرايط خاصي را بر اين منطقه فراهم آورده است كه مطالعه علل ژئوپوليتيكي علائق آسياي مركزي براي اين كشورها در ارتباط با روند رو به آينده كشورهاي آسياي مركزي، مي تواند اهميت به سزايي در مطالعات شرايط ژئوپوليتيكي اين منطقه، به عنوان منطقه استراتژيك در جوار كشورمان، داشته باشد. به همين منظور، اين مقاله بر اساس روش توصيفي - تحليلي، با تاكيد بر رويكرد آينده پژوهي و با استفاده از جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات به دست آمده، به بررسي زمينه ها و عوامل ژئوپوليتيكي در منطقه آسياي مركزي را پرداخته است. همچنين در اين مقاله سعي شده است به اين سئوالات پاسخ داده شود كه: 1. عوامل ژئوپوليتيك موثر آسياي مركزي بر علائق ديالكتيك و حضور ايالات متحده آمريكا و روسيه چه مي تواند باشد؟ 2. حضور روسيه و ايالات متحده آمريكا در آسياي مركزي چه اثراتي بر جمهوري اسلامي ايران دارد؟ براي هر يك از اين سئوالات، يك فرضيه مطرح شده است كه آن دو از اين قرار هستند: فرضيه اول: ويژگي هاي اقتصادي و موقعيت منطقه اي، از جمله عوامل موثر در علائق و حضور ايالات متحده و روسيه در آسياي مركزي است. فرضيه دوم: حضور روسيه و ايالات متحده آمريكا در آسياي مركزي باعث نتايجي مانند كاهش ترانزيت، عمق استراتژيك و چالش هاي مرزي عليه ايران مي شود.

By the end of the Cold War and the collapse of the superpower of the east in 1991 and formation of new established republic behind Iran's northern border, the new geopolitical situation in northern Iran, provided that one of its characteristics, the lack of power in the region, Central Asia. On the one hand, the absence of effective political power in Central Asia and on the other hand, the geo economic circumstances of this geopolitical region, not only has attracted Russia 's attention to this, but regional countries like Iran, China and Turkey and trans-regional countries such as United States of America has attracted attention too. an‎d each of these countries have try to achieve their goals in this area; so that this, not only provided active role of these countries in the Central Asian areas, the future of the Central Asian countries their independence has been affected by their presence after. It is noticeable that the countries of Central Asia region geographically, because of depending on the geographic location and lack of access to sea, are with high entropy and countries in the region to its neighboring countries, depends as complementary geographically; this, according of this country has shifted to their neighboring counties, particularly the Islamic Republic of Iran; the presence and role of regional and trans-regional countries, such as Russia, the United States of America, Iran, has provided certain conditions in the region Central Asia, that study of geopolitical interests in Central Asian countries the trend for the future of Central Asia, Can be an important point in the geopolitical situation study for this region As a strategic area in the vicinity of our country. Since this article is based on a descriptive - analytical approach with an emphasis on future research and using data collection and analysis the field survey and geopolitical factors in the Central Asian region is discussed. In this paper, has been attempt to answer these questions: 1. What is Central Asia geopolitical influence in the dialectic interest and presence of United States of America and the Russian? 2. What is effects of United States of America and Russia presence in Central Asia to Islamic Republic of Iran? For each of these questions, a hypothesis has been proposed that both of these are: the first hypothesis: Economic characteristics of the regional situation, including factors affecting the interests of the United States and Russia in Central Asia. Second hypothesis: United States of America, Russia and Central Asia led to results such as lower transit and challenges of cross-border strategic depth against Iran.