تعيين مناسب ترين عرصه هاي محيط زيستي حوضه ي آبخيز طارم استان زنجان با ارزيابي توان اكولوژيكي براي كاربري هاي توسعه اي

Tarom, Zanjan to determine the best areas of watershed environmental assessment ecological potential land for development

امروزه برنامه ريزي صحيح و استفاده همه جانبه از محيط زيست بر پايه شناخت استعدادها و ارزيابي توان توليدي سرزمين استوار است. ارزيابي توان اكولوژيكي سرزمين، مرحله مياني فرآيند آمايش سرزمين يا برنامه ريزي محيط زيست است. در واقع ارزيابي سرزمين، اطلاعات اساسي مرحله دوم آمايش سرزمين شامل انتخاب مناسب ترين استفاده از سرزمين و نظام مديريت را فراهم مي نمايد. در همين راستا هدف از اين مطالعه، تعيين مناسب ترين و مطلوب ترين عرصه هاي محيط زيستي حوضه ي آبخيز طارم واقع در استان زنجان با ارزيابي توان اكولوژيكي براي كاربري توسعه اي است. براي انجام اين كار، از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) استفاده شده است. پس از تهيه لايه هاي اطلاعاتي مورد نظر و وارد ساختن اين لايه ها در محيط Arc GISو پس از تهيه و تكميل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع، ماتريس اوليه و نرمال براي تعيين وزن نسبي لايه ها تكميل شد. در فرآيند تحليل سلسله مراتبي(AHP) با توجه به وزن نسبي لايه ها كه پس از تكميل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع و تهيه ماتريس هاي اوليه و نرمال و نتايج حاصل از آن مشخص شد، بيشترين عامل محدودكننده شيب است كه بالاترين درصد وزن نسبي به آن اختصاص داده شده است، بنابراين قسمت هاي مركزي منطقه كه كمترين شيب يعني 0- 2 تا 8- 12 درصد را داراست و از نظر پوشش گياهي شامل مراتع كم تراكم و جنگل هاي تنك و... بوده، مناسب ترين بخش ها براي توسعه است. سرانجام تعيين وزن نهايي لايه ها و تلفيق اطلاعات در نرم افزار Idrisi انجام شد كه نتايج حاصل از اين روش بدين ترتيب است: حدود 14.36 درصد از كل منطقه داراي توان درجه يك مناسب و حدود 10.12 درصد داراي توان درجه دو مناسب براي توسعه شهري- روستايي بوده و 75.52 درصد نيز فاقد توان مناسب براي اين گونه توسعه است.

Man has always been dependent on nature and for their basic needs is based to the environment. But over time due to management practices and right or wrong interventions enter the effects on land. For this reason and because of the human potential, the ecological potential for future development of land is very important. Today, many cities in our country due to its unlimited expansion and without program Can take destroy of natural environments. But the increasing urban population, followed by the growth of cities, according to the control of the development of cities and stepping to the principles of sustainable development is necessary. Purpose of this study is determination of the best of environmental arenas for urban development land use in Tarom watershed in Zanjan province. For this study was used Analytical Hierarchy Process method. For this purpose after preparation of information layers and import of these layers in Arc GIS software and after preparation of questionnaire by experts, were completed early and normal matrices for determination of layers relative weight. Upshot, layers ultimate weight and incorporation of information in Idrisi Software were performed. Results showed about 14.36 percent of total of area has appropriate grade and 10.12 percent has second degree and 75.52 percent don’t have potential for this development.