اسانس‌ هاي گياهي به‌عنوان تركيبات دارويي طبيعي: مقاله مروري

اسانس ها مخلوطي از تركيبات روغني فرار بوده كه به عنوان يك متابوليت ثانويه در گياهان دارويي ساخته مي شوند. بر اساس نظريه سازمان استانداردسازي بين المللي، اسانس ها به عنوان محصولات استخراجي از منابع گياهي يا ميوه جات با استفاده از روش تقطير با بخار يا آب در نظر گرفته مي شوند. تركيبات شيميايي آن ها بر اساس فاكتورهايي همچون گياه، محيط و روش استخراج بسيار متفاوت مي باشد. اسانس ها به دليل ويژگي ضد ميكروبي، ضد اكسيداني، ضد التهابي و ضد سرطان مي توانند جايگزين مناسبي در زمينه هاي غذايي و دارويي باشند، امروزه با افزايش آگهي هاي توليدكنندگان در به كارگيري مواد طبيعي به ويژه در مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي و دارويي اسانس ها محبوبيت بيشتري پيدا كرده اند. بررسي حاضر خلاصه اي جامع در مورد تعريف اسانس، روش استخراج از گياهان دارويي، فعاليت بيولوژيكي و فارماكولوژيكي، بررسي تركيبات شيميايي و نيز مزاياي بالقوه اسانس ها به منظور افزايش سطح سلامتي جامعه را ارايه مي دهد. داده هاي مربوط به اين پژوهش حاصل جست وجو در پايگاه هاي اطلاعاتي مانند Science Direct، Elsevier، PubMed، Google scholar و SID از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ و با استفاده از كليدواژه هاي اسانس، گياهان دارويي، افزودني طبيعي، خواص درماني اسانس ها، Medicinal Plants، Essential Oil و Natural Additive مي باشد. اسانس ها فعاليت هاي ضد ميكروبي گسترده اي دارند و در بسياري از موارد سبب از بين بردن باكتري ها، قارچ ها و ويروس ها مي شوند، بدون اينكه اثرهاي نامطلوبي بر سلامت مصرف كننده داشته باشند. در اين بررسي عمده ترين تركيبات شيميايي مشترك در اسانس هاي گياهي شامل تيمول، آلفا پينن، بتا پينن، كارواكرول، لينالول، ژرماكرن و كومين آلدهيد بود. همچنين اسانس ها فعاليت ضد التهابي، آنتي اكسيداني و بسياري خواص فارماكولوژيكي با دامنه وسيع دارند كه كاربرد آن ها را به عنوان فرآورده هاي طبيعي دوچندان مي سازد. اسانس ها فعاليت هاي بيولوژيكي و فارماكولوژيكي بالقوه اي داشته و بنابراين داراي كاربردهاي فراواني در حوزه داروسازي و صنايع غذايي مي باشند.