ارزيابي مخاطره مصرف ادويه‌جات با تاكيد بر قابليت خطرآفريني سرب و كادميوم

زمينه و هدف: با توجه به احتمال وجود برخي فلزات سمي در ادويه جات، اين پژوهش با هدف تعيين مخاطره غيرسرطاني پودر كاري، زردچوبه و هل فله اي و بسته بندي شده مصرفي شهر همدان بر اساس قابليت خطرآفريني سرب و كادميوم در سال 1394 انجام يافت. روش كار: در اين مطالعه توصيفي، 9 نمونه از ادويه جات فله اي و 9 نمونه از ادويه جات بسته بندي تهيه شد. پس از آماده سازي نمونه ها به روش هضم اسيدي در آزمايشگاه، محتوي عناصر مورد مطالعه توسط دستگاه جذب اتمي در سه تكرار خوانده شد. پردازش آماري نتايج نيز با استفاده از آزمون هاي شاپيروويلك، تي تك نمونه اي، تحليل واريانس يك طرفه، تي مستقل و همبستگي پيرسون و توسط نرم افزار SPSS انجام يافت. نتايج: بيشينه ميانگين غلظت عناصر سرب و كادميوم بر حسب ميلي گرم در كيلوگرم به ترتيب برابر با 0/95±48/5 و 0/20±0/13 و ميانگين غلظت عنصر سرب در نمونه هاي زردچوبه بزرگ تر از رهنمود WHO بود. از طرفي شاخص سلامت (Health Index) سرب با ميانگين 1-^10×1/51 و 2-^10×3/25 و كادميوم با ميانگين 2-^10×1/04 و 3-^10×2/22 به ترتيب براي كودكان و بزرگ سالان، كوچك تر از يك و كم تر از آستانه خطر بود. نتيجه گيري: نتايج محاسبه شاخص HI نشان داد كه مصرف ادويه جات مورد مطالعه براي مصرف كنندگان فاقد مخاطره است، ولي با توجه به تجاوز ميانگين غلظت عنصر سرب در نمونه هاي زردچوبه از حد استاندارد، و ويژگي هاي تجزيه ناپذيري و تجمع زيستي فلزات سنگين، در صورت عدم كنترل مصرف ادويه جات، ابتلاي مصرف كنندگان به مشكلات بهداشتي در طولاني مدت دور از انتظار نخواهد بود. لذا بررسي كيفي ادويه جات در بازار مصرف كشور به منظور حفظ سلامت مصرف كنندگان ضروري است.