بررسي و نقد ترجمه نونيه ابوالفتح بُستي به زبان فارسي؛ با تكيه بر اصل كمّيت

نظريه‌پردازان از ترجمه شعر به عنوان دشوارترين نوع ترجمه ياد كرده‌اند. اصطلاح «ترجمه‌ناپذير» عنواني است كه گوياي وجود چالشي عميق در ترجمه اين نوع اثر ادبي است. اين چالش به دليل تغييرات عمده‌اي است كه در شكل و ساختار ترجمه شعر اتفاق مي‌افتد و آن را از متن اصلي بيگانه مي‌كند. ظرافت و ريزه‌كاري‌هاي ادبي موجود در شعر، نظريه‌پردازان ترجمه را بر آن داشته تا به ارزيابي ترجمه از دريچه برابري و تعادل از حيث شكل و ساختار بپردازند و به صورت‌هاي متفاوت زبان‌شناختي دو زبان (مبدأ و مقصد) در فرايند ترجمه، توجه ويژه‌اي داشته باشند. در اين جستار، به روش توصيفي ـ تحليلي و مقابله متن مبدأ و مقصد به بررسي اصل كمّيت به عنوان يكي از اصول مهم در ايجاد تعادل و برابري ميان متن مبدأ و مقصد مي‌پردازيم. سپس ارزيابي مفهوم «كمّيت» را در ترجمه نونيه ابوالفتح بُستي (قرن چهارم) از عربي به فارسي مورد توجه قرار مي‌دهيم. اين قصيده را بدرالدّين جاجرمي‌ ـ به شيوه نيمه‌آزاد‌ ـ در قرن هفتم به زبان فارسي برگردانده‌است. نتايج نشان مي‌دهد كه با وجود تلاش مترجم در حفظ كمّيت، ويژگي‌هاي نظام زباني مقصد موجب روي آوردن به افزايش كمّي از سوي مترجم شده‌است. افزايش كمّي در دو سطح واژگاني و معنايي در ترجمه آشكار است.