اثر پرتودهي گاما بر رشد و ميزان تريگونلين ريشه هاي مويين شنبليله ايراني (Trigonella foenum-graecum L.)

Effect of Gamma Irradiation on Growth and Trigonelline Content in Hairy Root of Iranian Fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)

مقدمه: شنبليله گياه دارويي ارزشمندي است و بررسي اثرجهش‌هاي القايي در راستاي افزايش ماده مؤثره آن ضروري مي‌باشد. هدف: در اين تحقيق، تغييرات فيتوشيميايي و رشدي ريشه‌هاي مويين و نرمال گياه شنليله در پاسخ به پرتودهي گاما مورد ارزيابي قرار گرفته است. روش بررسي: در اين تحقيق پرتوتابي گاما بر روي بذور شنبليله ايراني در پنج دز (شامل 0، 100، 200، 300 و 400 گري) اعمال شد و سپس اثرات پرتودهي بذور در شرايط كشت ريشه مويين در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفت. به منظور القاي ريشه‌هاي مويين در شنبليله از سويه ATCC15834 باكتري اگروباكتريوم رايزوژنز استفاده شد. نتايج: نتايج نشان داد كه دزهاي مختلف پرتوتابي برهمه صفات مورد بررسي در ريشه‌هاي نرمال و مويين تأثير معني‌داري داشتند. مقايسه ميانگين داده‌ها نشان داد كه در همه صفات مورد مطالعه، بيشترين مقادير صفات مربوط به دز 100 گري و كمترين مقادير صفات مربوط به پرتوتابي بذور با دز 400 گري است. محتواي تريگونلين در ريشه‌هاي مويين در مقايسه با ريشه‌هاي نرمال به طور قابل توجهي بيشتر بود به طوري كه ميزان تريگونلين در ريشه‌هاي مويين تيمارهاي مختلف شامل (0)، 100، 200، 300 و 400 گري به ترتيب به ميزان 2/46، 2/67، 2/66، 2/44 و 2/64 برابر بيشتر از ريشه‌هاي نرمال بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين تحقيق بيانگر افزايش تكثير سلولي، رشد و مقدار متابوليت‌هاي ثانويه تريگونلين به دليل اثر تحريك‌كنندگي دزهاي پايين پرتوهاي گاما است.

Background: Fenugreek is a valuable medicinal plant and it is essential to investigate induction of mutations in order to increase its active ingredient. Objectives: In this study, the phytochemical and growth traits in hairy and normal roots of Fenugreek in response to gamma irradiation were evaluated. Method: In this study, gamma irradiation was applied to Iranian Fenugreek seeds in five doses (0, 100, 200, 300 and 400 Gy), and then the irradiation effects in root hair culture conditions in a completely randomized design (CRD) with three replications were evaluated. In order to induce hairy roots in fenugreek, ATCC15834 strain of Agrobacterium rhizogenesis was used. Results: The results showed that the different irradiation doses had a significant effect on all traits in normal and hairy roots. The comparison of mean of data showed that the highest values of traits were related to 100 Gy and the lowest values of traits related to irradiation of seeds with 400 Gy doses. The trigonelline content was significantly higher in hairy roots than normal roots, so that the amount of trigonelline of hairy roots at different treatments including 0, 100, 200, 300 and 400 Gy were 2.46, 2.67, 2.66, 2.44 and 2.64 times more than normal roots, respectively. Conclusion: The results indicated that the cell proliferation, growth and amount of trigonelline were increased due to the stimulating effect of low doses of gamma irradiations