ويژگي‌هاي اُپتيكي و شيمي كاني فلوئوريت‌هاي رنگين از معادن استان مازندران و علل رنگ‌بندي آنها

فلوئوريت هاي رنگين و بي رنگ از معادن استان مازندران به منظور دستيابي به علل رنگ بندي آنها به روش هاي طيف سنجي، پرتودهي گاما، گرما دهي و تجزيه شيميايي بررسي شدند. همه فلوئوريت ها در ناحيه فرابنفش جذب نشان دادند اما در بخش مرئي، فلوئوريت بنفش پررنگ در 560 نانومتر و فلوئوريت قهوه اي پررنگ حدود 433 نانومتر داراي نوار جذبي پهن بودند و انواع بي رنگ و سفيد نوار جذبي نداشتند. پرتودهي فلوئوريت بي رنگ اوليه با پرتوي گاما افزون بر رنگين نمودن آنها، موجب ايجاد نوار جذبي در طيف مرئي شد. گرما دهي فلوئوريت هاي بنفش پررنگ موجب كاهش رنگ به صورتي كم رنگ و فلوئوريت بنفش كم رنگ به بي رنگ گرديد. از نظر شيميايي، فلوئوريت قهوه‌اي پررنگ و بنفش پررنگ از بيشترين مقدار (1) مجموع غلظت عناصر خاكي نادر (حدود ppm20REEs= Sigma;)، Y (ppm9 براي فلوئوريت قهوه‌اي و ppm 3.5 براي فلوئوريت بنفش) و (2) مجموع غلظت عناصر راديواكتيو U و Th (ppm 2.8 براي فلوئوريت قهوه‌اي و ppm 7.9 براي فلوئوريت بنفش) برخوردار بودند. برپايه اين پژوهش، ناراستي هاي شبكه اي در ساختار فلوئوريت ناشي از واپاشي پرتوزاد اورانيوم و توريوم كه مراكز رنگ را در شبكه بلوري فلوئوريت سبب مي شوند به عنوان مهمترين عامل ايجاد رنگ در فلوئوريت هاي مورد بررسي معرفي شدند كه با آزمايش هاي پرتودهي گاما و گرمادهي تأييد شد.