ارزيابي كارايي بيمارستان‌هاي دانشگاه علوم پزشكي همدان با استفاده از تحليل پوششي داده‌ها و رگرسيون توبيت

مقدمه: عملكرد بيمارستان و استفاده بهينه از منابع از جمله اهداف سياستگذاران بخش سلامت مي باشد. هدف مطالعه حاضر ارزيابي كارايي بيمارستان هاي دانشگاه علوم پزشكي همدان با استفاده از تحليل پوششي داده ها و رگرسيون توبيت در سال 1396 است. روش كار: در اين مطالعه توصيفي، جامعه آماري مورد مطالعه شامل كليه بيمارستان هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي همدان مجموعاً 15 بيمارستان را شامل شد. اطلاعات و آمار مربوطه با استفاده از چك ليست هاي استاندارد تهيه شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كشور از معاونت درمان دانشگاه جمع آوري گرديده و در دو مرحله كارايي مورد مطالعه قرار گرفته است. در مرحله اول براي ارزيابي كارايي از تحليل پوششي داده ها (Data Envelopment Analysis) استفاده شده است. متغيرهاي ورودي تحليل پوششي داده ها شامل تعداد كاركنان (پزشكان، پيراپزشكان و سايركاركنان) و تعداد تخت فعال مي باشد و متغيرهاي خروجي نيز شامل تعداد بيماران (سرپايي و بستري)، تعداد اعمال جراحي و تخت روز اشغالي مي باشد. در مرحله دوم نيز كارايي به عنوان متغير وابسته و اندازه بيمارستان و جمعيت به عنوان متغير مستقل در رگرسيون توبيت در نظر گرفته شد. براي برآورد روش تحليل پوششي داده ها ازنرم افزار Deap2.1 و براي رگرسيون توبيت از نرم افزار Stata15 استفاده گرديده است. يافته ها: ميانگين كارايي فني بيمارستان هاي مورد مطالعه، 0.933 ميانگين كارايي مديريتي 0.951 و ميانگين كارايي مقياس به ميزان 0.977 به دست آمد. از كل بيمارستان هاي مورد مطالعه، 6 بيمارستان داراي كارايي كمتر از يك و 9 بيمارستان داراي كارايي يك مي باشد. همچنين اندازه بيمارستان و جمعيت به عنوان متغير محيطي در رگرسيون توبيت معني دار بودند. نتيجه گيري: در بيمارستان هايي كه داراي كارايي كمتر از يك هستند، مازاد در تعداد متغيرهاي ورودي وجود دارد. پيشنهاد مي شود بيمارستان هاي مذكور با بهينه سازي تعداد نيروي كار در جهت حداكثر كارايي حركت كنند.