شناسايي و تعيين توالي ژنوتيپ ‌هاي ايزوله ‌هاي اكينوكوكوس گرانولوزوس در سگ ‌هاي ولگرد با استفاده از ژن Cox1 در ايلام، غرب ايران

مقدمه: هيداتيدوزيس يكي از بيماري هاي مشترك انگلي بين انسان و حيوان و از رده سستودها با انتشار جهاني است. بيماري از دو بعد بهداشت عمومي و خسارت هاي اقتصادي داراي اهميت فراواني مي باشد. اين انگل تنوع ژنتيكي بسيار بالايي دارد و شامل كمپلكسي از ژنوتيپ هاي مختلف است. معمولاً در مناطق آندميك از لحاظ بيولوژي، تنوع ژنتيكي نسبتاً زيادي در انگل وجود دارد كه بر چرخه زندگي انگل، مسيرهاي انتقال، بيماري زايي، آنتي ژنيسيتي، ايمني زايي، پاسخ به داروها، همه گير شناسي و كنترل اين بيماري تاثيرگذار است. اين مطالعه با هدف بررسي تنوع ژنوتيپي انگل اكينوكوكوس گرانولوزوس در ايزوله هاي سگ هاي ولگرد در شهرستان ايلام در غرب ايران انجام شد. مواد و روش ها: انگل بالغ از روده كوچك سگ هاي ولگرد جمع آوري شد. پس از استخراج DNA، نواحيmitDNA-cox1 با PCR تكثير و محصولات PCR با روش PCR-RFLP با دو آنزيم Alu1 وHpaII آناليز شدند. براي تاييد نتايج PCR-RFLP تعدادي از محصولات PCR تعيين سكانس شدند. با استفاده از نرم افزار MEGA6 آناليز انجام شد. يافته هاي پژوهش: از مجموع 75 نمونه سگ، تعداد 20 نمونه(66/26 درصد) به انگل اكينوكوكوس گرانولوزوس آلوده بودند. اندازه قطعات تكثير يافته با cox1تمام ايزوله ها در PCR داراي باندهاي مشابه و برابر bp450 بود. الــگو قطعـــات حـــاصل از PCR-RFLP با آنزيم Alu1 دو قطعه 175 و 275 و با آنزيم HpaII 265 و 185 جفت باز به دست آمد. بر اساس نتايج PCR-RFLP و تعيين توالي همه ايزوله هاي سگ ژنوتيپ هاي مشابهي نشان دادند. آناليزهاي مولكولي و فيلوژنتيكي مشخص كرد كه اين ژنوتيپ ها با موارد ثبت شده در بانك ژن جهاني 100-99 درصد مشابهت و هم پوشاني داشتند. بحث و نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه تشابه بين اندازه قطعات باندهاي DNAاكينوكوكوس گرانولوزوس در ايزوله هاي سگ با روش هاي PCR-RFLP و تعيين توالي وجود دارد كه بيانگر وجود ژنوتيپ هاي متشابه انگل در منطقه ايلام است و حداقل يك ژنوتيپ از انگل حضور دارد كه متعلق به كمپلكس اكينوكوكوس گرانولوزوس سنسو استريكتو(G1-G3) مي باشد. اين مطالعه داراي اهميت بهداشي و محيطي است زيرا بيماري خاستگاه حيواني دارد و محيط پيرامون انسان را آلوده مي سازند. اين اطلاعات دليلي بر اهميت كنترل همه گير شناسانه و پيشگيري در بخش هاي پزشكي و دام پزشكي مي باشد.