آزمون تغييرناپذيري جنسيتي در روابط بين صفات شخصيت، حل مسئله اجتماعي و بهزيستي-ذهني: رويكرد مدل يابي معادلات ساختاري

Testing the gender invariance in relations between personality traits, social problem solving and subjective- well-being: The structural eqution modeling approach

مقدمه: بهزيستي­ ذهني حوزه­اي از روان­شناسي مثبت­ است كه از سال 1960 توجه روان­شناسان را به خود جلب كرده است. هدف: پيش بيني بهزيستي ذهني بر اساس متغيرهاي مكنون صفات شخصيت (عامل‌هاي روان­رنجور­خويي و برون­گرايي) و ابعاد حل مسئله اجتماعي ( حل مسئله انطباقي و حل مسئله غير انطباقي) و آزمون تغييرناپذيري جنسيتي در روابط بين متغيرهاي مكنون پژوهش، دو هدف عمده پژوهش حاضر است. مواد و روش‌ها: داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌هاي حل مسئله اجتماعي و پنج عامل بزرگ شخصيت و مقياس‌هاي بهزيستي ذهني از 546 دانشجو(261 پسر و 285 دختر) كه به روش نمونه ­برداري چند مرحله‌اي از واحدهاي دانشگاه آزاد استان تهران در انتخاب شده بودند، گردآوري شد. نتايج: استفاده از روش مدل­يابي معادلات ساختاري نشان داد، متغيرهاي مكنون صفات شخصيت و ابعاد حل مسئله اجتماعي 47 درصد از واريانس بهزيستي ذهني را تبيين مي كند. آزمون تغييرناپذيري رابطه بين متغيرهاي پژوهش در بين دو جنس نيز نشان داد كه روان­رنجور­خويي در مردان قوي‌تر از زنان بهزيستي ذهني را پيش بيني مي‌كند و برون­گرايي در زنان قوي‌تر از مردان حل مسئله انطباقي و حل مسئله غير­انطباقي را پيش­بيني مي‌كند و حل مسئله غير­انطباقي در زنان قوي‌تر از مردان بهزيستي­ذهني را پيش­بيني مي‌كند. نتيجه ­گيري: پژوهش حاضر به منظور درك بهتر عوامل پيش­بيني كننده بهزيستي­ ذهني، نياز به مطالعه آن با توجه به نقش جنسيت را مورد تاكيد قرار مي‌دهد.

Present research compared the relation between subjective well – being, social problem solving dimensions (constructive problem solving and dysfunctional problem solving), neuroticism and extraversion latent variables among male and female students using structural equation modeling (SEM). So after drawing path among variables the research model was built and structural equation modeling (SEM) were used for testing that mediating role of the gender in that relations. Data collected from 536 university students (261 male and 285 female) that completed Big Five Factor personality and social problem solving inventories and subjective well – being scales. Results indicate that in spite of same fitting in measurement model, there is no similarity between men and women in structural model respect to data fitting. Comparison results which was made between structural models of men and women makes it clear that among men, subjective well-being can be predicted strongly by neuroticism as compared to women and among women constructive problem solving and dysfunction problem solving can be predicted by extraversion in better manner as compared to men. an‎d in compare to men subjective well – being can be predicted strongly by dysfunction problem solving among women. The results of this research emphasis on mediating role of gender in studying the relation between personality, social problem solving and subjective well – being. The findings suggest is that general health professionals and therapists should consider the important role of gender in studying and explaining the influence of personality and social problem solving on subjective well-being. Repetition of this result by the longitudinal study is necessary.