زيبايي ‌شناسي تفاوت، ميمسيس و گذار از هست متعيَن؛ دقيقه‌اي در انديشگان تئودور آدورنو

پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحليلي، به دريافت بنيان هاي معرفتي آن نوع زيبايي شناسي مدنظر آدورنو بپردازد كه به سبب طرد همسان انگاري نهفته در آن، مي توان از آن به عنوان زيبايي شناسي تفاوت نام برد. هدف نهايي نيز، فهم ارتباط اين نوع زيبايي شناسي و نتايج فلسفي مترتب بر آن، با امر اجتماعي تاريخي بوده است. شاكلۀ زيبايي شناسي آدورنويي، بر برداشتي تازه از مفهوم ديرينۀ ميمسيس استوار است. آدورنو بر خلاف تصور پساسقراطي از ميمسيس، ميمسيس را به مثابه تقليد و محاكات نپذيرفته و معتقد است كه روح ميمتيك اثر هنري، نه تكراركنندگي بلكه بيانگري است. هنر بدين واسطه، به مقام هنري خودآيين و نامتعيَن ارتقاء يافته كه ديگر در قيود امرالاجتماع گرفتار نيست. هنر خودبنياد كه ديگر دلالتگر بر وضعي طبيعي نيست، فهم هنري را به مثابه امري متكثر و غيرطبيعي بسط داده و به سبب خلق پريشاني معنايي، براي دريافت كننده امكان غور و تعمق در اثر هنري را فراهم مي سازد. بازانديشي آوانگاردي كه در اين تعمق حاصل مي گردد، به سوي امر اجتماعي نابسنده، برتاب مي يابد. سوژه در نتيجۀ اين بازانديشي، به تمام بنيادهاي آگاهي خود كه در چنبرۀ آگاهي كاذب گرفتار آمده، به ديدۀ ترديد نگريسته و به صورتي يوتوپيك به رهايي از مرزهاي سركوب و تعين، گذار مي كند.