تناظر بازنمايي تصويري و نظم در هنرهاي تزييني از منظر «ارنست گامبريج» (مورد مطالعاتي: طرح پارچه هاي محرمات)

بازنمايي تصويري، مفهومي چندبعدي و عميق است كه معمولاً در ساده انگارانه ترين وضع، معادل واقع نمايي ادراك مي شود. در اين نگاه، چون نظم در بيشتر موارد با انتزاع و تكرار همراه است، بازنمود واقع نما را به نقص دچار مي كند. در چنين شرايطي، بازنمايي تصويري و نظم در تقابل يكديگر قرار دارند، به طوريكه با افزايش نظم در يك تصوير، بازنمايي رو به كاستي گذارده؛ به واگرايي و ضعف دچار مي شود. اما در نگاه »ارنست گامبريچ « به عنوان يكي از انديشمندان شاخص روان شناسي ادراك ديداري، بازنمايي تصويري بيش از واقع نمايي، متأثّر از چگونگي دريافت مخاطب در شرايط حسي و فرهنگي خاص خود است؛ خصلتي كه باعث مي شود تصوير در عين وفاداري به ميثاق هاي خود، تحت وجوهي تازه تعين پيدا كند. با در نظر داشتن اين انديشگاه، مقاله حاضر با اين پرسش شكل مي گيرد: »ديالكتيك يا رويارويي دو عنصر بازنمايي و نظم در هنرهاي تزييني و خاصه در طرح پارچه هاي محرمات چگونه تعريف مي شود؟ « درحقيقت اين مقاله با روش تحليلي و بهره گيري از مطالعات اسنادي اين هدف را دنبال مي كند كه با مداقه در آراء »گامبريچ «؛ تعامل بازنمايي تصويري و نظم در هنرهاي تزييني را مورد بررسي قرار دهد و آن را به طرح پارچه هاي محرمات تسري بخشد. درنتيجه گزينش اين چارچوب نظري به دست مي آيد؛ با افزايش نظم در هنرهاي تزييني كه معمولاً محصول انتزاع و الگوسازي است، بازنمايي نه تنها تقليل نمي يابد، بلكه وسيع تر مي شود. بدين حيث، درك و دريافت، نامتناهي شده و در بخش عمده اي به مخاطب واگذار مي گردد. در اين بين، طرح پارچه هاي محرمات به جهت الگوي راهراه تكرارشونده با امتناع از تحميل همانندسازي واقعيت بر مخاطب، دريافت و تفسير را در مرتبه بالايي از انعطاف، به او اعطاء كرده و ميزان اثربخشي آن را به قدرت تكرار الگو، تقويت مي كند.