مباني نظري استرس در رويكرد اسلامي: مرور سيستماتيك مباحث پزشكي، روان‌شناختي، رفتاري و اجتماعي ‌از چشم‌انداز دين

اهداف: استرس يكي از مهم ترين عوامل موثر بر سلامت انسان است. دين و دينداري از عواملي حياتي هستند كه بر ميزان استرس تاثير مي گذارند. هدف اين مطالعه، بررسي سازه استرس از ديدگاه اسلام بود. اطلاعات و روش ها: در اين مطالعه مروري سيستماتيك، تركيب هاي مختلف كليدواژگان پژوهش (استرس، اسلام، دين، دينداري، سلامت روان) به زبان هاي فارسي، انگليسي و عربي در موتورهاي جستجوي منابع علمي مانند سيمرغ، sciencedirect، Google Patent، magiran، PubMed، Taylor and Francis، SID، Proquest، Kolwer، IEEE، Springer، Ebsco، Google Scholar، ArabPsyNet، IranDoc، كتب تخصصي منتشره داخلي و خارجي، قرآن، المفردات الفاظ قرآن، احاديث پيشوايان ديني، وب سايت هاي مراجع تقليد، حوزه علميه قم و ساير وب سايت هاي مرتبط ديني بررسي شدند. براي مشخص شدن سرفصل ها و افزايش اعتبار نتايج، از روش دلفي استفاده شد. نتايج براساس تحليل محتوي استخراج شدند. يافته ها: براساس بررسي ها، تعريف استرس، معادل هاي استرس در ادبيات اسلامي، استرس در اسلام، عوامل ايجاد استرس از ديدگاه اسلام، علل ايجاد استرس از ديدگاه اسلام، مقابله با استرس در اسلام، شواهد پژوهشي تاثير اسلام بر مديريت و كنترل استرس دسته بندي و نگاشته شدند. نتيجه گيري: به نظر مي رسد اين پژوهش اولين نوشتار بررسي سازه استرس از ديدگاه اسلام است. مطابق جهت گيري نوين درمانگران به ادغام دين در درمان ها و گسترش رويكرد زيستي رواني اجتماعي معنوي در نظام هاي درمان، لازم است در آينده درمانگران مسلمان به گسترش رويكردهاي مقابله با استرس مبتني بر اسلام بپردازند. همچنين، پژوهش هاي مقايسه اي رويكردهاي معنوي و ديني با رويكردهاي غيرديني در درمان استرس گزينه هاي مطلوبي براي اشاعه فرهنگ ديني و اسلامي هستند.