پديد آورندگان :
واعظ طبسي، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد - گروه فقه و مباني حقوق اسلامي , جعفري عراقي، احسان دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد - گروه فقه و مباني حقوق اسلامي , كاظمي گُلوَردي، محمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد - گروه فقه و مباني حقوق اسلامي
چكيده فارسي :
حقوق ايران با توجه به ريشه‌هاي عميق آن در فقه شيعي، مجازات سرقت حدي را در ماده 278 قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 گنجانده است. اين مجازات براي مرتبه اول، قطع انگشتان دست راست سارق است. پرسش مقاله اين است كه آيا قطع انگشتان دست راست سارق به‌صورت مطلق و در تمامي شرايط ثابت است يا در موارد خاص اين اصل تخصيص مي‌خورد و حد قطع يد اجرا نمي‌شود؟ در كتب فقهي فرضي مورد بحث قرارگرفته كه چنانچه سارق دست چپ نداشته باشد آيا حد قطع دست راست در مورد وي اجرا مي‌شود يا خير؟ مشهور فقها با استدلال به كتاب و سنت قول به قطع دست راست را در فرض ذكرشده پذيرفته و در مقابل، گروهي از فقها قول به عدم قطع را ترجيح داده‌اند. در مقاله پيش رو، نگارندگان با اتكاي به روش تحليلي توصيفي و با توجه به اصول فقهي و در پي ارزيابي ادله دو گروه بر اين عقيده استوارند كه در فرضي كه سارق فاقد دست چپ باشد نبايد دست راست وي قطع شود و حد سرقت در خصوص چنين فردي قابل‌اجرا نيست. با توجه به اينكه در قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 به اين نكته پرداخته نشده و مقنن موضعي را نفياً يا اثباتاً اتخاذ نكرده پيشنهاد اصلاح و پيش‌بيني اين مطلب در متن قانون، مطرح گرديده است.
چكيده لاتين :
The Iranian law, given its deep roots in the Shiite jurisprudence, has incorporated the punishment of haddi theft in article 278 of the Islamic Penal Code of 2013. The punishment is, for the first time, amputation of the thief’s right fingers. The question of this paper is whether amputation of thief’s right fingers is an absolute ruling and must be administered in all circumstances or in specific cases, this principle is restricted and the amputation of the right hand is not administered. A hypothesis has been discussed in Islamic jurisprudential books: where the thief lacks the left hand is it permitted to administer the hadd of amputation of the right hand to him? The famous Islamic jurists, relying on the Holy Quran and Sunna have accepted the viewpoint that in such case the right hand is amputated; on the contrary, a group of Islamic jurists have preferred non-amputation. In the present paper, through an analytical-descriptive method and taking into account the Usul-al-Fiqh principles, and after evaluating the evidences of the two groups, the authors have concluded that in case the thief does not have the left hand, his right hand mustn’t be amputated and the hadd of theft is not applicable to him. Given the fact that the Islamic penal law of 2013 has not dealt with this issue and the legislator has not adopted a positive or negative attitude, it has been recommended in this paper to amend the law and prescribe this issue therein
