جلوه هاي تمثيلي عشق تراژيك در شاهنامه

Allegoical Manifestation of Tragic Love in Shahnameh

بيان تمثيلي از مفهوم عشق گوياي آن است كه انسان براي رسيدن به معشوق علاوه بر اراده خود با موانع بيروني مواجه است كه اجازه تصميم گيري بر اساس خواسته ها و اميال خود را نمي دهد. به همين دليل است كه نتيجه داستان عاشقانه هرچه باشد، باز احساس ترحم و ترس كه نماد اصلي تراژدي هستند را در مخاطب ايجاد مي كند. در ادبيات فارسي، شاهنامه فردوسي به عنوان مهمترين بيان تمثيلي از عشق تراژيك، در همه داستان هاي عاشقانه خود، تعليم ايثار، وفاداري و از خودگذشتگي عاشق به نفع هويت ملي را براي مخاطب به تصوير مي كشد. بر اين اساس هدف مقاله حاضر آن است كه جلوه هاي تمثيلي عشق و دلدادگي كه به پايان تراژيك در در شاهنامه ختم مي شود را، بررسي نمايد. يافته هاي مقاله كه با استفاده از منابع كتابخانه اي، روش تحقيق توصيفي-تحليلي و در چارچوب نظريه نورتروپ فراي به دست آمده، گوياي آن است كه اكثر قهرمانان تمثيلي و اسطوره اي شاهنامه، به هنگام تصميم گيري ميان دوگانه عشق به معشوق يا دوستي هويت ملي، هدفي وراي عشق مجازي و عرفاني دارند، و آن از خودگذشتگي به نفع ديگري است كه با روح حماسي حاكم بر اين كتاب همخواني دارد. به همين دليل در اكثر داستان هاي عاشقانه شاهنامه تعليم عشق و عاشقي، به گونه اي است كه در صورت عدم همخواني با روحيه حماسي حاكم بر اين كتاب، به نتايج تراژيك ختم مي شود كه احساس ترحم، دوستي، محبت و از خودگذشتگي به نفع ديگري كه مي تواند مليت، حقيقت و يا واقعيت باشد را در مخاطب ايجاد مي كند.

Epic romantic stories usually lack dependence due to their reliance on the historical and epical context. Thus, the elements of failure and disappointment in them create a sense of sympathy and fear what we call the mythical definition of tragedy.Ferdousy's great book- Shahname- as the most significant epic demonstration of Iranian national mythical history ends tragicly in all of its romantic stories.The present paper intends to investigate the tragic love demonstrations of 'Shahname's stories called 'collective me'.This paper has been fulfilled via library sourses and descriptive analytic research method and also the application of the 'Noortroup Fray' theory.The findings of this paper display the fact that most of the heroes in 'Shahname''s love stories do not follow the aim of uniting with their beloved, yet most of them have a nasty aim which is in contradiction with the epic soul of the storyFor this reason, they usually fail to obtain their tragic love which arouses the sense of sympathy and fear in them.