اثر زمان كاربرد بر كارايي دز علف كش در كنترل علف هاي هرز ذرت (Zea mays)

Effect of herbicide application time on dose efficacy for weed control in maize (Zea mays)

به منظور ارزيابي كارايي مقادير مختلف مخلوط علف­كش نيكوسولفورون و بروموكسينيل+ام­سي­پي­اي در زمان­هاي مختلف كاربرد در كنترل علف­هاي­ هرز ذرت (Zea mays) در سال 1396 در منطقه كرج، آزمايشي به‌صورت كرت­هاي خرد شده (اسپليت پلات) با سه تكرار انجام شد. كرت­هاي اصلي شامل چهار زمان­ كاربرد (مراحل رشدي مختلف ذرت: دو تا سه، سه تا چهار، چهار تا شش و شش تا هشت برگي) و كرت­هاي فرعي شامل دزهاي 0، 25، 50، 75 و 100 درصد دز توصيه شده مخلوط علف­كش بودند. ارتباط بين دز علف­كش­ و وزن خشك علف­هاي­هرز در زمان­هاي مختلف كاربرد، با استفاده از مدل دز-پاسخ توصيف شد. برآورد پارامترها نشان داد كه پارامتر ED50 (دز علف­كش مورد نياز براي كاهش 50 درصد وزن خشك علف­هاي­ هرز)، تحت تأثير زمان كاربرد مخلوط علف­ كش قرار گرفت و با به تأخير انداختن آن، ميزان آن از شش به 54 درصد دز توصيه شده افزايش يافت. به‌ طوركلي، برآوردهاي به دست آمده از برازش مدل دز-پاسخ به گونه­ هاي علف­ هرز غالب مزرعه نشان داد كه علف ­هرز سلمه­تره در مقايسه با دو گونه تاج ­ريزي و تاج ­خروس خوابيده، نسبت به مخلوط علف­ كش نيكوسولفورون و بروموكسينيل+ ام ­سي ­پي ­اي حساس­ تر بود. براي بررسي ارتباط بين عملكرد و يا وزن خشك ذرت با دز علف­ كش ­ها در زمان­ هاي مختلف كاربرد، از مدل خطي استفاده شد. نرخ افزايش عملكرد و وزن خشك كل ذرت، به ازاي هر درصد افزايش در ميزان علف‌كش­ هاي مصرفي (پارامتر b1)، با تاخير در كاربرد آن­ها، كاهش يافت. به عنوان مثال در مورد عملكرد علوفه ذرت، از 0/45 در زمان كاربرد دو تا سه برگي ذرت، به 0/15 در زمان شش تا هشت برگي رسيد. در مجموع، با به تاخير انداختن زمان كاربرد مخلوط علف­كش­ تا مرحله شش تا هشت برگي ذرت، كارايي آن­ها در كنترل علف­ هاي­ هرز كاهش يافت و براي رسيدن به عملكرد مطلوب، به مقادير بيشتري از علف­ كش نياز بود.

A split-plot experiment was conducted during 2016 with 3 replications to determine the optimum time and dose of tank mixture of Nicosulfuron and Bromoxynil+MCPA for weed control in maize (Zea mays) in Karaj. Main plots were four application times (different maize growth stages: 2-3, 3-4, 4-6, and 6-8 leaves) and subplots were five doses of herbicide mixture (0, 25, 50, 75, and 100 % of the recommended dose). Doses of herbicides and weed biomass relations were described with the standard dose-response model at each application time. Parameter estimates suggested that delaying in herbicides application increased ED50 parameter (herbicide dose required for 50 percent reduction in weed biomass) from 6 to 54. In general, parameter estimates showed that Chenopodium album was more sensitive to herbicide mixture compared to Solanum nigrum and Amaranthus blitoides. Relationship between the doses of herbicide mixture and maize yield and total dry matter were described with a linear model. Delaying in herbicides application decreased the effect of each percent of the recommended dose of herbicide mixture on increasing maize yield and total dry matter (parameter b1). For example, in the case of maize forage yield, it was 0.45 at first application time and reached 0.15 at the last application time. In general delaying herbicide mixture application time to 6-8 leaf stage of maize reduced herbicide efficacy for weed control and there was a need for higher doses to achieve an acceptable yield.