برجسته‌سازي زباني در تاريخ بيهقي بر اساس نظريۀ جفري ليچ

يكي از موضوعات مهمي كه دربارۀ تاريخ بيهقي مي‌توان بررسي كرد، بررسي زيبايي‌ها و ويژگي‌هاي زباني است كه سبب شده است، تاريخ بيهقي علاوه بر جنبه‌هاي تاريخي از نظر مسائل زباني نيز داراي اهميت باشد. با مطالعۀ تاريخ بيهقي از اين منظر شاهد شاخصه‌هاي زباني پربسامدي هستيم كه در ايجاد ادبيت اين كتاب نقش مهمي دارند و برجستگي زباني پديد مي‌آورند. منظور از برجسته‌سازي، برهم زدن قواعد مرسوم زبان است كه به آشنايي زدايي منجر مي‌شود و يكي از عوامل ايجاد متن ادبي است. زبان‌شناسان دو عامل هنجارگريزي (قاعده‌كاهي) و قاعده‌افزايي را سبب برجسته‌‌سازي زبان مي‌دانند. در اين مقاله بر اساس نظريۀ جفري ليچ، برجستگي‌هاي زباني تاريخ بيهقي در هفت حوزۀ واژگاني، نحوي، سبكي، معنايي، زماني، آوايي و گويشي بررسي شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه هنجارگريزي‌هاي نحوي در گسترده‌ترين شكل ممكن، ساخت تركيبات جديد، استفاده از ساخت‌هاي كهن افعال، تصويرپردازي و استفاده از صور خيال، كاربرد شواهد قرآني و ادبي و استفاده از انواع توازن،‌ سبب برجسته‌سازي زباني در تاريخ بيهقي شده و اين متن را به نثري ادبي تبديل كرده است.