معتمدالدولۀ گرجي و فارس

منوچهرخان معتمدالدولۀ گرجي پس از فتح شيراز و ممسني، حدود دو سال بين سال‌هاي 1250تا 1252ق/ 1834تا 1836م، بر اين سامان و بر تمام ايالت فارس حكومت كرد. اين دوران از دوره‌هاي مهم تاريخي فارس و ايران در دورۀ قاجار است. در تذكرۀ خطي «مدايح‌المعتمديه» كه به نام معتمدالدوله و در شرح زندگاني سياسي او نوشته شده است، به‌عمد يا به‌سهو، شرح وقايع اين دو سال به‌اجمال و در عمل به‌گونه‌اي مخدوش روايت شده است. متأسفانه در منابع اصيل ديگر نيز، تنها اشاره‌هاي كوتاه و تكراري به اين بازه زماني شده است. گفتار حاضر بر مبناي منابع دست اول، تلاش مي‌كند رويداد فتح شيراز و ممسني به دست منوچهرخان معتمدالدوله و شيوۀ سياست‌مداري او را در فارس تشريح كند؛ همچنين در مقاله اين ﻣﺴﺌﻠﮥ مهم بررسي مي‌شود كه چرا ايالت فارس در نگاه حكومت قاجار چنين اهميت داشت و همواره كانون اختلاف و سياست‌بازي بود.