بررسي رده‌شناختي تطبيقي حركت پرسش‌واژه‌ها در زبان هاي فارسي و عربي

يكي از بحث هاي مهم زبان شناسي در قرن اخير، بحث رده شناسي و جهاني هاي زبان است. در رده شناسي مؤلفه هاي متعددي بررسي مي شوند. يكي از آن مؤلفه ها، تشخيص حركت پرسش واژه ها در زبان هاست. رده شناسان در اين زمينه، دو ردۀ اصلي را مشخص كرده اند: نخست آنكه پرسش واژه ها در جاي عنصري كه از آن در جمله پرسش مي كنند، مي آيند و ديگر آنكه پرسش واژه ها به ناچار در آغاز جملات پرسشي قرار مي گيرند. در اين پژوهش قصد داريم حركت پرسش واژه ها در زبان هاي فارسي و عربي را بررسي كنيم تا بتوانيم جايگاه آن ها را در نظام رده‌شناسي زباني روشن سازيم. روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي است و جملات مورد بررسي و تحليل، از متون مختلف گونۀ رسمي هر دو زبان جمع آوري شده است. بر اساس يافته هاي اين پژوهش، زبان هاي فارسي و عربي از لحاظ حركت پرسش واژه ها در دو ردۀ متفاوت قرار مي گيرند. گرايش بيشتر پرسش واژه هاي فارسي اين است كه در جاي عنصري كه از آن پرسش مي كنند، مي آيند، در حالي كه پرسش واژه هاي زبان عربي، در آغاز جملات پرسشي قرار مي گيرند. همچنين، هر دو زبان با جهاني هاي زباني ارائه شدند و در اين زمينه سازگار هستند. از ديگر نتايج اين پژوهش آن است كه دلايل ساختاري، معنايي و پردازشي بر موضوع حركت پرسش واژه تأثير گذارند.