بررسي تطبيقي نقش ناكارآمدي دستگاه سركوب در انقلاب‌هاي عربي: مطالعه موردي تونس، مصر، ليبي و يمن

اين مقاله با هدف بررسي نقش دستگاه سركوب در انقلاب‌هاي عربي سال 2011 به انجام رسيده است. در اين سال چهار رژيم عربي (تونس، مصر، ليبي و يمن) يكي پس از ديگري از هم فروپاشيد، اما برخي ديگر نظير بحرين، مراكش، الجزاير و اردن با وجود اين‌كه با اعتراضات گسترده مردمي مواجه شدند، ولي رخداد انقلاب را تجربه نكردند. شروط علّي مشترك چندي در فروپاشي اين رژيم‌هاي سياسي يا آن‌چه به عنوان انقلاب‌هاي عربي شناخته مي‌شود، مؤثر بوده است. اين تحقيق با توجه به تجارب انقلاب‌هاي پيشين و انتظار برآمده از دستگاههاي نظري انقلاب، بدنبال بررسي يكي از تعيين كنند ترين علل وقوع انقلاب‌هاست و در صدد است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه آيا عامل »ناكارآمدي دستگاه سركوب « و به طور مشخص ارتش، در وقوع انقلاب‌هاي عربي مؤثر بوده است؟ نتايج اين تحقيق از طريق مقايسه چهار مورد انقلابي (تونس، مصر، ليبي و يمن) و دو مورد غيرانقلابي (الجزاير و مراكش) با استفاده از روش تطبيقي و با كمك تكنيك اختلاف ميل نشان مي‌دهد كه عامل ناكارآمدي دستگاه سركوب در هر چهار مورد انقلابي مشترك بوده است و كشورهاي عربي كه با وجود مشابهت‌ها با كشورهاي فوق، واقعه انقلاب را در سال 2011 تجربه نكردند، فاقد شرط يادشده بوده‌اند و بنابراين حضور و غياب اين عامل در وقوع/ عدم وقوع اين انقلاب‌ها تعيين‌كننده بوده است.