ارزش گذاري اقتصادي بهبود راندمان نيروگاهها

آلودگي محيط‌زيست از نشانه‌هاي روشن آثار خارجي منفي است. كارخانه‌اي كه محصولي را توليد مي‌كند از طريق آلوده كردن هوا، آب و... هزينه‌هايي را براي ديگر اقشار جامعه ايجاد مي‌كند كه اين هزينه‌ها در مكانيسم قيمت‌ها منعكس نمي‌شود. آثار خارجي مالكيت بردار نمي‌باشند، يعني نمي‌توان منافع يا مضار آثار خارجي را كاملاً به انحصار توليدكننده آن درآورد بنابراين بازار كه در آن مالكيت مبادله مي‌شود، نمي‌تواند همه آثار يك فعاليت را نمايان سازد و به شكست بازار منجر مي‌گردد. بهينه اجتماعي مستلزم اين است كه فايده خالص كل جامعه حداكثر شود، يعني مجموع فايده‌ها و هزينه‌هايي كه به دليل توليد نيروگاه به كل جامعه وارد مي‌شود بايد حداكثر شود. به عبارتي هزينه‌هاي خارجي كه نيروگاه به جامعه وارد مي‌سازد در تحليل تعيين مقدار توليد بايد لحاظ گردد. اين نكته كه جامعه چه مقدار حاضر است پرداخت نمايد كه با آثار خارجي منفي مواجه نشود ارزش اقتصادي هواي پاك را نشان مي‌دهد. ارزش‌گذاري اقتصادي به دو روش مبتني بر تقاضا و غيرمبتني بر تقاضا انجام مي‌شود. تقاضا را مي‌توان از دو طريق مورد برآورد قرار داد، اولاً از طريق بررسي خواست‌هاي اعلام شده افراد براي محيط‌زيست پاك، ثانياً با مطالعه و تحقيق پيرامون ميزان خريد افراد از كالاهاي بازاري قيمت‌گذاري شده‌اي كه براي بهره‌مندي از محيط‌زيست پاك مرتبط با آنها ضروري مي‌باشد، مي‌توان مقدار تقاضا را معين نمود. در محاسبه ارزش اقتصادي بهبود راندمان نيروگاه‌ها از اطلاعات سال 1393 در زمينه توليد برق در نيروگاه‌هاي كشور استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد اگر راندمان نيروگاه‌ها به طور متوسط يك در صد افزايش پيدا مي‌كرد با توجه به ساختار سوخت در نيروگاه‌ها و هزينه خارجي معادل 294 ميليون دلار از هزينه‌هاي خارجي اجتناب مي‌شد. در اين روش‌شناسي 294 ميليون دلار را ارزش اقتصادي افزايش يك در صد راندمان قلمداد مي‌كنيم. بديهي است متناسب با هزينه خارجي آلاينده‌ها و گازهاي گلخانه‌اي عدد مذكور متفاوت خواهد بود.