ارزيابي ميزان انتقال مجدد ماده خشك به دانه ارقام پاييزه كلزا در واكنش به تنش خشكي

اين آزمايش به‌منظور ارزيابي ميزان انتقال مجدد ماده خشك به دانه در ارقام پاييزه كلزا در واكنش به تنش خشكي، به‌صورت كرت‌هاي يك‌بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در منطقه شهر قدس در سال زراعي1391-1390 انجام شد. تيمارهاي آبياري شامل شاهد (آبياري بر اساس ٨٠ ميلي‌متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A) و تنش خشكي (قطع آبياري از مراحل 50 درصد ساقه‌دهي، گل‌دهي و خورجين‌دهي به بعد) و ارقام شامل سه رقم كلزاي پاييزه (GKH2005، Opera و SLM046) بودند كه به‌ترتيب در كرت‌هاي اصلي و فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي موجب افزايش معني‌دار انتقال مجدد و كارايي انتقال مجدد و كاهش كميت‌هاي صفات زراعي نظير تعداد خورجين در ساقه اصلي و شاخه‌هاي فرعي، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، عملكرد روغن، شاخص برداشت و تلاش بازآوري (نسبت اندام زايشي به زيست‌توده) شد. بيشترين عملكرد دانه در تيمارهاي قطع آبياري از ساقه‌دهي، گل‌دهي و خورجين‌دهي در رقم GKH2005 به‌ترتيب به‌ميزان 1058 ،1409 و 2099 كيلوگرم در هكتار مشاهده شد كه اين موضوع با بالاتر بودن ميزان انتقال مجدد و كارايي انتقال مجدد و توليد تعداد زيادي خورجين در شاخه‌هاي فرعي مرتبط بود. نتايج كلي اين پژوهش نشان داد كه انتقال مجدد زياد و كارامد از جمله مهم‌ترين سازوكارهاي تحمل به تنش خشكي در گياه كلزا است.